Theo đúng lộ trình trong Hiệp định thương mại tự do AFTA dành cho các nước trong ASEAN, từ ngày 1/1/2018, mức thuế nhập khẩu ô tô từ những thị trường trong khu vực này sẽ giảm xuống còn 0% (với điều kiện xe có tỉ lệ nội khối ASEAN từ 40% trở lên). Xa hơn nữa, Hiệp định thương mại tự do giữa Việt Nam và Liên minh châu Âu ký kết năm 2015 cũng quy định thuế nhập khẩu ô tô từ châu Âu về Việt Nam sẽ về mức 0% sau 10 năm.

Những sự ưu đãi về thuế suất này khiến không ít người tiêu dùng Việt Nam khấp khởi vui mừng và chờ đợi đến ngày có thể mua xe với một mức giá tốt hơn. Chính vì vậy, thời gian qua, thị trường ô tô trong nước xảy ra nhiều biến động.

Người tiêu dùng Việt liệu có đang lầm tưởng về việc miễn thuế nhập khẩu ô tô?

Theo báo cáo bán hàng tháng 4/2017 của Hiệp hội Các nhà sản xuất Ô tô Việt Nam (VAMA), doanh số toàn thị trường giảm 18% so với tháng trước đó và 15% so với cùng kỳ năm ngoái. Đáng chú ý, số lượng xe nhập khẩu giảm tới 35% so với tháng 3/2017. Doanh số xe du lịch cũng giảm 36% sau bước tăng vọt trong tháng trước đó.

Có nhiều nguyên nhân dẫn tới sự sụt giảm này và một trong số đó là việc cả khách hàng lẫn các doanh nghiệp đều đang tạm hoãn những dự định của mình để chờ đợi đến thời điểm 1/1/2018. Tuy nhiên, với riêng người tiêu dùng Việt Nam, liệu đây có phải quyết định đúng đắn?

Những loại xe nào giảm giá khi thuế nhập khẩu ô tô từ khối ASEAN về 0%?

Hiện tại, chiếm phần lớn thị trường Việt Nam là các mẫu xe lắp ráp trong nước (CKD) và xe nhập khẩu nguyên chiếc (CBU) từ khối ASEAN. Tới thời điểm 1/1/2018, mức thuế nhập khẩu 0% sẽ chỉ áp dụng cho những mẫu ô tô nhập nguyên chiếc từ các quốc gia trong khối ASEAN.

Trong khi đó, các mẫu xe lắp ráp trong nước (CKD) hiện tại chỉ chịu các loại thuế bao gồm: thuế nhập khẩu linh kiện, thuế tiêu thụ đặc biệt (SCT, từ 40%-150% tùy dung tích động cơ) và thuế giá trị gia tăng (VAT).

Những chiếc xe CKD như Mazda2 không chịu ảnh hưởng của thuế nhập khẩu.

Chính vì vậy, khi thuế nhập khẩu ô tô từ ASEAN về 0% vào đầu năm sau, những chiếc xe CKD như Toyota Vios, Nissan Sunny, Mazda3, Ford Fiesta hay Honda City sẽ nằm trong diện "chẳng liên quan".

Xe lắp ráp trong nước khó có "cửa" giảm giá mạnh

Hiện tại, giá của các mẫu xe CKD chỉ chịu ảnh hưởng của thuế tiêu thụ đặc biệt (SCT). Thời gian gần đây, đã có những thông tin về việc thuế SCT sẽ được điều chỉnh vào năm 2018. Bộ Công thương vừa có đề xuất không đánh thuế SCT với phần được tạo ra trong nước của ô tô, mang tới hy vọng giảm giá cho xe lắp ráp trong nước.

Các mẫu xe lắp ráp trong nước như Honda City khó có "cửa" giảm giá sâu.

Tuy nhiên, với việc tỉ lệ nội địa hóa trung bình trên các mẫu xe CKD trong nước hiện tại bình quân chỉ từ 7% -> 10%, nếu đề xuất của Bộ Công thương có được thông qua thì mức giảm dành cho loại xe này cũng sẽ rất "bèo bọt".

Nếu đề xuất miễn thuế tiêu thụ đặc biệt với phần được tạo ra trong nước của ô tô được thông qua, mức giảm giá xe CKD vẫn rất "bèo bọt".

Lấy ví dụ một mẫu xe sedan B dung tích động cơ dưới 1.5L được lắp ráp trong nước có mức giá khoảng 600 triệu, chịu mức thuế tiêu thụ đặc biệt 40%. Nếu đề xuất nói trên được thông qua, mức giảm thuế sẽ là 5%, mức giá mới của xe lúc đó sẽ chỉ giảm 21 triệu đồng, tương đương khoảng... 3% giá trị xe.

Người tiêu dùng có nên chờ đến 2018?

Chắc chắn năm 2018 sẽ chứng kiến sự thay đổi lớn của thị trường ô tô trong nước. Các mẫu xe hứa hẹn mang đến những biến động về giá bán, đặc biệt với xe nhập khẩu từ ASEAN. Nếu đang có kế hoạch mua một chiếc xe nhập khẩu từ các quốc gia này, chờ đợi đến thời điểm sang năm là quyết định hợp lý.

Dù vậy, thuế nhập khẩu giảm không đồng nghĩa với việc những loại phí và thuế khác áp dụng trên xe ô tô vẫn giữ nguyên hoặc không phát sinh thêm. Đa phần các ý kiến đều dự đoán rằng thị trường Việt Nam sẽ khó xảy ra cuộc cách mạng về số tiền phải bỏ ra để sở hữu xe ô tô con trong tương lai gần.

Đặc biệt với những người dùng đang có ý định lựa chọn một mẫu ô tô lắp ráp trong nước, khi mức giảm (có thể xảy ra) thấp như trên, việc tạm hoãn niềm vui "tậu" xe mới thêm nửa năm trời dường như hơi... thiếu thuyết phục. Nhất là khi hiện tại các hãng xe đang liên tục đưa ra nhiều chương trình khuyến mãi và giảm giá hấp dẫn.