![]() |
| Các dạng camera AI giao thông là một phần không thể thiếu của hạ tầng giao thông đô thị hiện đại |
Từ hôm nay 18/12, Hà Nội đi đầu cả nước về việc áp dụng camera AI giao thông. Tổng cộng có 1837 camera AI sẽ đi vào hoạt động trên các tuyến đường. Việc nhận biết, phân biệt đúng chức năng từng thiết bị là điều cần thiết để di chuyển an toàn và tuân thủ pháp luật.
Theo quy định của Luật An toàn, Trật tự giao thông đường bộ và các nghị định xử phạt vi phạm hành chính, dữ liệu từ camera giám sát giao thông được xem là căn cứ hợp pháp để lập biên bản phạt nguội. Các hệ thống camera đạt chuẩn kỹ thuật, do cơ quan chức năng vận hành và được kết nối trực tiếp với Trung tâm điều hành giao thông, đều có quyền ghi nhận hành vi vi phạm như vượt đèn đỏ, đi sai làn, dừng đỗ sai quy định hay chạy quá tốc độ. Sau khi xác minh, thông báo vi phạm sẽ được gửi tới chủ phương tiện theo đúng quy trình pháp lý.
Hệ thống camera giao thông hiện đang được triển khai rộng khắp trên đường phố Việt Nam, từ các nút giao lớn, cao tốc đến khu dân cư. Tuy nhiên, vì hình dáng khá giống nhau, nhiều người vẫn nhầm lẫn giữa camera phạt nguội, camera bắn tốc độ hay camera an ninh. Điều này dễ dẫn tới tình trạng hiểu lầm và lo ngại không cần thiết khi di chuyển qua các khu vực có gắn thiết bị giám sát. Bài viết dưới đây sẽ giải thích rõ cách nhận biết 5 loại camera phổ biến hiện nay, vị trí lắp đặt cũng như chức năng thực tế.
1. Camera phạt nguội
![]() |
Camera phạt nguội là loại xuất hiện nhiều nhất ở các ngã tư lớn hoặc trước khu vực đèn giao thông. Nhìn theo ảnh, đây là các camera dạng ống hoặc dạng hộp nhỏ, thường được gắn theo cụm trên một thanh ngang kéo ra phía trên đường. Một số thiết bị đi kèm đèn hỗ trợ giúp chụp biển số rõ hơn trong điều kiện thiếu sáng.
Loại camera này có chức năng ghi lại những hành vi vi phạm như đi ngược chiều, dừng đỗ sai quy định, không tuân thủ vạch kẻ hoặc chuyển hướng sai luật. Dữ liệu thu được sẽ được gửi về trung tâm để xử lý phạt nguội, không cần cảnh sát giao thông đứng tại chỗ.
Điểm nhận diện dễ nhất: Camera hướng trực tiếp xuống giao lộ, bố trí tập trung trên giá đỡ chắc chắn, thường xuất hiện ngay tại những “điểm nóng” về trật tự giao thông.
2. Camera bắn tốc độ cố định
![]() |
Thông thường, camera bắn tốc độ có dạng hộp vuông hoặc chữ nhật, mặt trước phẳng và bố trí nhiều cảm biến. Đặc trưng nhất là mắt radar hoặc laser, tức phần tròn hoặc khu vực mặt đen nằm trên thân máy. Một số thiết bị còn có cụm đèn LED để hỗ trợ chụp hình vào ban đêm.
Camera bắn tốc độ thường được đặt tại cao tốc, quốc lộ hoặc những đoạn đường dài thông thoáng. Tại đây, hệ thống radar liên tục đo vận tốc phương tiện. Khi xe vượt quá giới hạn cho phép, camera mới kích hoạt để chụp lại biển số và gửi về trung tâm xử lý.
Khác với camera phạt nguội, loại này hiếm khi xuất hiện tại khu vực ngã tư hoặc gần đèn giao thông. Cách nhận diện khá dễ: cụm cảm biến phía trước và khối thiết bị có kích thước lớn, gắn chắc chắn trên cần ngang.
3. Camera nhận diện biển số
![]() |
Như được thấy trong ảnh, camera nhận diện biển số (ANPR) có kích thước nhỏ hơn đáng kể so với hai loại kể trên. Nó thường là camera dạng ống được gắn cùng một đèn LED công suất lớn, chiếu thẳng xuống vị trí biển số để đảm bảo khả năng đọc ký tự kể cả trong đêm tối.
Loại này được sử dụng phổ biến tại các trạm thu phí ETC, barrier ra vào những khu đô thị, bãi gửi xe thông minh. Hệ thống tự động nhận diện biển số, truy xuất dữ liệu để kiểm tra phí đường bộ, đăng kiểm hoặc thời gian ra vào.
Camera ANPR không dùng để ghi lỗi vượt đèn đỏ hay chạy quá tốc độ. Vì vậy, vị trí lắp đặt gần như cố định và rất dễ nhận ra: sát barrier, cổng ra vào hoặc trên làn thu phí.
4. Camera giám sát đèn đỏ/giám sát giao lộ
![]() |
Camera giám sát đèn đỏ có kích thước lớn, dạng hộp chữ nhật giống máy chiếu hoặc nồi cơm điện mini. Thiết bị thường được gắn trên thanh ngang ngay phía trước đèn tín hiệu giao thông. Một số điểm lắp đặt còn có thêm camera hình cầu để quan sát toàn cảnh giao lộ.
Chức năng chính của loại này là ghi lại hành vi vượt đèn đỏ, đè vạch, chuyển làn sai hoặc dừng không đúng vị trí. Camera được đặt ở vị trí cao, góc rộng để bao quát cả luồng phương tiện đi qua khu vực giao nhau.
Điểm nhận diện đặc trưng theo ảnh: Hộp lớn, hướng chéo xuống mặt đường, luôn xuất hiện tại các điểm có đèn tín hiệu.
5. Camera giám sát an ninh
![]() |
Camera an ninh thường là dạng hình cầu (PTZ) hoặc camera ống nhỏ cố định. Đây là thiết bị phục vụ mục đích giám sát trật tự chung, theo dõi dòng người và phương tiện tại những khu vực đông đúc như vòng xoay, quảng trường hoặc tuyến phố trung tâm.
Camera an ninh có khả năng xoay linh hoạt 360 độ để ghi toàn cảnh nhưng không được dùng để xử phạt giao thông. Khi cần, dữ liệu từ camera này có thể hỗ trợ cơ quan chức năng điều tra các vụ việc an ninh.
Những điểm nhận diện nổi bật: kích thước lớn, dạng cầu, lắp rất cao, thường nằm tách biệt khỏi hệ thống đèn giao thông.
Kết luận
Qua những hình ảnh trực quan ở trên, chúng ta có thể thấy mỗi loại camera đều có thiết kế và vị trí lắp đặt đặc thù để phục vụ đúng chức năng. Dù ngoại hình đôi khi hơi giống nhau, nhưng việc chú ý tới kích thước, cụm cảm biến, kiểu đèn hỗ trợ và bối cảnh xung quanh sẽ giúp người tham gia giao thông phân biệt chính xác. Nhận biết đúng không chỉ giúp tránh vi phạm ngoài ý muốn mà còn góp phần nâng cao hiểu biết về hệ thống quản lý giao thông đường bộ hiện đại.
Duy Thành









