Xe điện từng bán chạy gấp 10 lần xe xăng vào thế kỷ 19

Có thể bạn chưa biết, ô tô điện thực chất đã ra đời từ thế kỷ 19 và từng được ưa chuộng hơn cả ô tô chạy xăng. Nền móng của xe điện bắt đầu hình thành vào năm 1880, khi Gaston Planté, nhà phát minh pin sạc người Pháp hợp tác với hãng công nghệ Siemens phát triển chiếc xe chạy điện ba bánh của James Starley, một nhà sáng chế người Anh.

Xe ba bánh chạy điện của James Starley

Xe ba bánh của James Starley là phương tiện giao thông chạy bằng điện đầu tiên trên thế giới. Còn chiếc ô tô điện đầu tiên được công nhận vào năm 1884 thuộc về phát minh của Thomas Parker, chế tạo tại Wolverhampton, Anh. Sáu năm sau, thời kỳ hoàng kim của xe điện mới chính thức bắt đầu.

Xe điện 6 chỗ của William Morrison

Tại Mỹ, khoảng năm 1890-1891, nhà phát minh William Morrison đã chế tạo một mẫu ô tô điện 6 chỗ ngồi. Chiếc xe này có thể đạt tốc độ 23 km/h, trở thành chiếc xe điện tốt nhất, cạnh tranh với Studebaker và Oldsmobile, hai hãng chế tạo đình đám thời bấy giờ. Đặc biệt, vào những năm 1890, số lượng xe điện bán ra gấp 10 lần xe chạy xăng (vào thời gian đó xe chạy bằng hơi nước cũng cạnh tranh thị phần).

Năm 1912, nhiều gia đình được kết nối điện khiến số lượng xe bùng nổ. Đầu thế kỷ 20, Mỹ có 40% ôtô chạy bằng hơi nước, 38% chạy điện và chỉ 22% chạy xăng. Tổng cộng 33.842 xe điện được đăng ký ở Mỹ, biến nước này trở thành nơi xe điện hoạt động phổ biến nhất. Doanh số xe điện đạt đỉnh vào đầu những năm 1910. Tại thời điểm đó, giá bình quân của một chiếc xe điện rơi vào khoảng 1.750 USD, khá đắt đỏ. Chính vì vậy, loại phương tiện này chỉ được tiêu thụ và sử dụng bởi giới quý tộc.

Oldsmobile bùng nổ vào những năm 1900

Tuy nhiên, cũng theo quy luật, xe điện trải qua giai đoạn bùng nổ và đến lúc thoái trào. Từng rất thịnh hành vào đầu thế kỷ 20 nhưng càng sử dụng, xe điện càng bộc lộ những khuyết điểm.

Đầu tiên là về giá thành. Mức giá bình quân của một chiếc xe điện rơi vào khoảng 1.750 USD khá đắt đỏ trong khi xe chạy xăng chỉ có giá 650 USD, rẻ hơn gần 3 lần. Sau sự ra đời mang tính bước ngoặt của xe xăng Ford Model T năm 1908 với lợi thế giá rẻ, dễ vận hành, ô tô điện bắt đầu bị "lép vế" khi so sánh về giá bán.

Ford Model T 1913

Mức giá rẻ cộng với hệ thống giao thông cải thiện khiến Model T ngày càng được ưa chuộng tại các khu vực nông thôn xa thành phố, ít có điện. Các trạm xăng dầu mọc lên nhanh chóng, trái ngược với sự phát triển chậm chạp của cơ sở hạ tầng cung cấp điện.

Khoảng vài chục năm tiếp theo, xe điện không có nhiều tiến bộ về công nghệ. Trong khi đó, việc nguồn cung xăng dầu rẻ, dồi dào và sự phát triển liên tục của động cơ đốt trong khiến người dân không còn nhu cầu sử dụng phương tiện chạy bằng năng lượng khác. Cuối cùng, sau gần 30 năm "hoàng kim" ngắn ngủi, xe điện cuối thế kỷ 19, đầu thế kỷ 20 hoàn toàn “chết yểu” trước sự phát triển mạnh của xe chạy động cơ đốt trong.

Phương Huyền