![]() |
Lotus Etna 1984 - nguyên mẫu siêu xe độc nhất của Lotus. |
Phiên đấu giá Monterey 2025 của Broad Arrow sắp diễn ra vào cuối tuần này, quy tụ hơn 170 mẫu xe hiếm, trong đó có những chiếc Ferrari, Porsche hay Mercedes cổ điển trị giá hàng triệu USD. Tuy nhiên, tâm điểm chú ý của giới sưu tập lại là một cái tên đến từ Anh quốc, chiếc Lotus Etna 1984 độc nhất vô nhị.
Được đặt theo tên một ngọn núi lửa nổi tiếng ở Ý, Etna ra mắt tại Triển lãm Ô tô Quốc tế Anh năm 1984, hai năm sau khi nhà sáng lập Colin Chapman qua đời. Mặc dù chỉ là một nguyên mẫu, Lotus từng ấp ủ đưa Etna vào sản xuất hàng loạt, với mục tiêu tạo ra mẫu xe đột phá nhất thời kỳ đó.
Dựa trên khung gầm của Lotus Esprit, Etna gây chú ý với hàng loạt công nghệ tiên tiến mà ngay cả siêu xe hiện đại cũng phải dè chừng. Nổi bật nhất là hệ thống treo chủ động thừa hưởng từ chương trình Công thức 1, lần đầu xuất hiện trên chiếc Lotus 92 năm 1983. Hệ thống này sử dụng bộ truyền động thủy lực điều khiển bằng máy tính, cho phép điều chỉnh tức thì độ cao gầm, độ nghiêng thân xe và độ giảm chấn.
Ngoài ra, Etna còn sở hữu hệ thống kiểm soát lực kéo, phanh ABS và công nghệ khử tiếng ồn chủ động, những trang bị rất hiếm thấy ở thập niên 1980.
Điểm nhấn lớn nhất của Etna nằm dưới nắp ca-pô. Khối động cơ V8 Type 909 do kỹ sư Tony Rudd phát triển, dựa trên nền tảng động cơ 900 Series bốn xi-lanh huyền thoại. Khối máy 4.0L này nặng 188 kg, sản sinh 335 mã lực và mô-men xoắn 400 Nm, cho khả năng tăng tốc 0-97 km/h trong 4,3 giây, tốc độ tối đa 290 km/h (theo công bố của Lotus).
Tuy nhiên, những con số này chưa từng được kiểm chứng, bởi dự án Etna đã bị hủy bỏ vào giữa thập niên 1980 do khủng hoảng kinh tế và chi phí sản xuất cao. Sau khi General Motors mua lại Lotus năm 1986, cả Etna và động cơ Type 909 đều bị “xếp xó”.
Chiếc Etna duy nhất từng được chế tạo đã nằm im trong kho của Lotus tại Hethel cho đến năm 1998, trước khi được nhà sưu tập Olav Glasius mua lại năm 2004 và phục chế cùng cựu kỹ sư Lotus Ken Myers. Dù ban đầu bị nghi chỉ là khung gầm di động, Etna thực tế vẫn sở hữu động cơ V8 Type 909, một trong hai động cơ duy nhất tồn tại.
Sau nhiều lần đổi chủ, chiếc xe hiện ở Nam California và sẽ xuất hiện tại Monterey Jet Center ngày 13/8/2025. Broad Arrow ước tính giá bán có thể đạt 400.000 USD (hơn 10 tỷ đồng), đưa nó vào nhóm năm chiếc Lotus đắt giá nhất từng được đấu giá.
Với dân chơi siêu xe, 400.000 USD không hẳn quá cao, nhưng với giới sưu tập, đây là cơ hội sở hữu một “mảnh ghép” lịch sử hiếm hoi của Lotus, mẫu xe từng được kỳ vọng thay đổi cục diện siêu xe những năm 1980.
Linh Lê