home

Vì sao xe điện có thể khiến hành khách dễ thấy say xe hơn bình thường

Duy Thành Duy Thành 07:00 | 01/07/2025
Ngày càng có nhiều người cảm thấy bị say xe khi di chuyển bằng xe điện, và các nhà khoa học có lời lý giải tại sao.
Vì sao xe điện có thể khiến hành khách dễ thấy say xe hơn bình thường
Không ít hành khách đi xe điện cảm thấy nôn nao say xe nhiều hơn so với xe chạy xăng dầu truyền thống

Khi xe điện ngày càng phổ biến trên toàn cầu, chiếm 22% lượng tiêu thụ ô tô mới trong năm 2024 so với 18% vào năm 2023, các nhà nghiên cứu cũng đang ghi nhận một xu hướng đáng chú ý: ngày càng có nhiều hành khách cảm thấy say xe khi đi trên xe điện so với xe chạy bằng xăng hoặc dầu truyền thống. Xu hướng này được phản ánh qua hàng loạt bài đăng trên mạng xã hội và những câu hỏi từ người tiêu dùng đang cân nhắc mua xe. Nhiều nghiên cứu khoa học đã đưa ra các lý do giải thích hiện tượng này, theo tờ báo The Guardian.

“Việc cảm thấy say xe nhiều hơn khi đi xe điện có thể được lý giải do thiếu kinh nghiệm trước đó, cả ở vai trò người lái lẫn hành khách. Não bộ con người không thể ước lượng chính xác lực chuyển động vì nó dựa trên kinh nghiệm có được từ các loại xe khác,” William Emond, nghiên cứu sinh bằng tiến sĩ chuyên về say xe tại Đại học Công nghệ Belfort-Montbéliard ở Pháp, cho biết.

Để trẻ không còn say xe Jaguar Land Rover nghiên cứu công nghệ chống say xe

Không giống như xe động cơ đốt trong truyền thống vốn tạo ra các tín hiệu rõ ràng như tiếng động cơ và sự rung động, xe điện vận hành êm ái và yên tĩnh hơn nhiều. Đối với những người đã quen lái hoặc đi xe xăng trong nhiều năm, các tín hiệu này giúp não bộ dự đoán được các thay đổi chuyển động. Vì thế khi những tín hiệu đó không còn, não có thể bị rối loạn cảm giác.

Bên cạnh sự thiếu quen thuộc nói chung, một số đặc điểm cụ thể của xe điện mới cũng được liên hệ với hiện tượng say xe gia tăng. Cụ thể, một nghiên cứu năm 2024 đã phát hiện mối liên hệ mạnh mẽ giữa mức độ say xe và độ rung của ghế ngồi trên xe điện. Một nghiên cứu khác vào năm 2020 lại chỉ ra rằng việc thiếu âm thanh động cơ có thể là yếu tố chính gây ra cảm giác nôn nao cho hành khách.

“Nếu chúng ta quen di chuyển bằng loại xe không phải xe điện, chúng ta thường dựa vào các tín hiệu như tiếng gầm động cơ, độ rung, lực mô-men xoắn… để hiểu chuyển động của xe. Nhưng khi di chuyển bằng xe điện lần đầu tiên, não bộ đang phải làm quen với một môi trường chuyển động hoàn toàn mới,” Emond giải thích.

Vì sao xe điện có thể khiến hành khách dễ thấy say xe hơn bình thường
Hệ thống phanh tái tạo phổ biến ở xe điện là một tác nhân gây triệu chứng say xe

Một yếu tố góp phần khác là công nghệ phanh tái tạo, một tính năng phổ biến ở xe điện. Hệ thống này giảm tốc độ xe dần dần bằng cách chuyển đổi năng lượng động học thành điện năng và nạp lại vào pin. Quá trình phanh này diễn ra êm, ở tần số thấp và kéo dài, điều mà các nghiên cứu cho rằng làm tăng nguy cơ say xe. Một nghiên cứu năm 2024 đã kết luận: “Kết quả của chúng tôi xác nhận rằng cấp độ phanh tái tạo cao có thể gây ra tình trạng say xe nặng hơn.”

Triệu chứng say xe được cho là do sự mâu thuẫn giữa các tín hiệu cảm giác mà não bộ nhận được cùng lúc, đặc biệt giữa tai trong (kiểm soát thăng bằng), mắt và cơ thể. Khi các tín hiệu này không đồng nhất, não người có thể diễn giải đó là sự xáo trộn.

“Hiểu biết tốt hơn về chuyển động của bản thân giúp ta dự đoán được lực chuyển động, một điều rất quan trọng trong việc tránh say xe. Nhưng nếu lực chuyển động mà não dự đoán khác với trải nghiệm thực tế, thì não sẽ xem đây là một dạng xung đột cảm giác,” Emond nói. “Nếu xung đột này kéo dài, nó có thể vượt ngưỡng và kích hoạt những phản ứng tự động trong cơ thể, tạo ra các triệu chứng say xe.”

Khả năng dự đoán chuyển động của xe có vẻ đóng vai trò then chốt để ngăn ngừa say xe. Vì vậy, người lái xe hiếm khi bị say xe, bởi họ vốn kiểm soát được chuyển động và biết trước điều gì sắp xảy ra. Trong khi đó, hành khách, đặc biệt là những người chưa quen với xe điện, dễ bị ảnh hưởng do thiếu tín hiệu cảm giác báo trước các chuyển động như tăng tốc, giảm tốc hay rẽ hướng.

“Khi khám phá một môi trường chuyển động mới, não cần thời gian để làm quen vì không có kinh nghiệm trước về một ngữ cảnh như vậy. Đây cũng là nguyên nhân tại sao gần như ai cũng cảm thấy nôn nao trong môi trường không trọng lực,” Emond cho biết.

Khi số lượng sở hữu xe điện tiếp tục tăng, các nhà nghiên cứu đang tìm cách giảm thiểu tình trạng say xe đặc thù này. Một số ý tưởng được đề xuất cho xe điện tự lái bao gồm sử dụng tín hiệu thị giác như ánh sáng xung quanh hoặc màn hình tương tác, hoặc tín hiệu rung được lập trình sẵn để giúp não bộ dự đoán chuyển động, từ đó hạn chế cảm giác say xe cho hành khách.

Duy Thành

Đọc tiếp
Theo LĐCĐ
Bạn thấy bài viết thế nào?
Kém Chưa tốt Bình thường Tốt Rất tốt

Có thể bạn quan tâm

Ngắm nhìn Mercedes-AMG GT XX - Mẫu concept xe điện công suất 1.341 mã lực, tốc độ tối đa 359 km/h

Ngắm nhìn Mercedes-AMG GT XX - Mẫu concept xe điện công suất 1.341 mã lực, tốc độ tối đa 359 km/h

Mercedes-AMG GT XX đóng vai trò cái nhìn trước cho một mẫu siêu sedan chạy điện sẽ được sản xuất trong tương lai.
Sau khi cháy trong vài tuần, tàu chở xe điện Trung Quốc cuối cùng đã chìm sâu 5.000 mét

Sau khi cháy trong vài tuần, tàu chở xe điện Trung Quốc cuối cùng đã chìm sâu 5.000 mét

Con tàu Morning Midas chở hơn 3.000 chiếc xe cuối cùng đã chìm sâu xuống biển Thái Bình Dương, mang theo tất cả những gì có trên mình.
Chủ tịch Toyota đã đúng: Xe hybrid không chỉ sống sót mà còn trỗi dậy mạnh mẽ

Chủ tịch Toyota đã đúng: Xe hybrid không chỉ sống sót mà còn trỗi dậy mạnh mẽ

Xe hybrid đang trỗi dậy mạnh mẽ trên toàn cầu nhờ khả năng tiết kiệm nhiên liệu, không phụ thuộc hạ tầng sạc và phù hợp với giai đoạn chuyển tiếp sang xe điện. Toyota hãng kiên định với chiến lược hybrid, đang chứng minh họ là người tính đúng thời điểm.
Xe điện giá rẻ BYD Seagull cán mốc 1 triệu xe bán ra trong vòng hai năm, giá bán chỉ còn từ 230 triệu

Xe điện giá rẻ BYD Seagull cán mốc 1 triệu xe bán ra trong vòng hai năm, giá bán chỉ còn từ 230 triệu

Kể từ khi ra mắt vào nửa đầu năm 2023, BYD Seagull đã và đang duy trì vị trí trong danh sách những mẫu xe điện bán chạy nhất tại thị trường nội địa Trung Quốc.
Cuộc chiến giá và hàng tồn kho là nguyên nhân hiện tượng "xe cũ 0 km" ở Trung Quốc

Cuộc chiến giá và hàng tồn kho là nguyên nhân hiện tượng "xe cũ 0 km" ở Trung Quốc

Những chiếc xe mới được bán lại dưới dạng "xe cũ 0 km" ở Trung Quốc thường có giá rẻ 10-30% so với giá niêm yết xe mới hoàn toàn.
Chính thức: BYD vượt Tesla về lượng xe điện bán ra trên quy mô toàn cầu

Chính thức: BYD vượt Tesla về lượng xe điện bán ra trên quy mô toàn cầu

Theo nghiên cứu mới công bố của ICCT, BYD chính thức vượt Tesla về lượng tiêu thụ xe điện chạy pin (BEV) toàn cầu tính chung trong năm 2024.

Cùng chuyên mục

Đây là chiếc limousine mui trần kỳ lạ nhất được sản xuất chính hãng thay vì độ ngoài

Đây là chiếc limousine mui trần kỳ lạ nhất được sản xuất chính hãng thay vì độ ngoài

Chiếc limousine mui trần độc nhất vô nhị sẽ đóng vai trò xe du lịch chở khách tham quan vòng quanh cơ sở nhà máy Renault tại Argentina.
Điểm mù phía trước ô tô đang ngày càng lớn, đặc biệt ở SUV và bán tải

Điểm mù phía trước ô tô đang ngày càng lớn, đặc biệt ở SUV và bán tải

Một nghiên cứu mới được thực hiện bởi tổ chức và cơ quan chức năng tại Mỹ hé lộ rằng điểm mù phía trước xe ô tô đã tăng đáng kể trong thời gian 25 năm qua.
Sau khi cháy trong vài tuần, tàu chở xe điện Trung Quốc cuối cùng đã chìm sâu 5.000 mét

Sau khi cháy trong vài tuần, tàu chở xe điện Trung Quốc cuối cùng đã chìm sâu 5.000 mét

Con tàu Morning Midas chở hơn 3.000 chiếc xe cuối cùng đã chìm sâu xuống biển Thái Bình Dương, mang theo tất cả những gì có trên mình.
Trượt ngã vào gầm xe khách do trời mưa, người đi xe máy tử vong

Trượt ngã vào gầm xe khách do trời mưa, người đi xe máy tử vong

Camera nhà dân ghi lại cảnh tai nạn thương tâm vào sáng sớm 27/6, khi một xe máy trượt ngã do né người dừng mua hàng dưới lòng đường rồi va chạm với xe khách đang chạy tới.
Vụ ô tô tông 10 xe máy ở Bắc Ninh: Tài xế là công an, có nồng độ cồn

Vụ ô tô tông 10 xe máy ở Bắc Ninh: Tài xế là công an, có nồng độ cồn

Theo Công an tỉnh Bắc Ninh, tài xế gây tai nạn liên hoàn là Đội trưởng thuộc Phòng Cảnh sát Phòng cháy, chữa cháy và Cứu nạn, cứu hộ Công an tỉnh Bắc Ninh. Tài xế này có nồng độ cồn khi gây tai nạn.
Va chạm giữa ô tô Vinfast VF 3 và xe máy đang sang đường khiến em bé bị hất văng

Va chạm giữa ô tô Vinfast VF 3 và xe máy đang sang đường khiến em bé bị hất văng

Camera ghi lại khoảnh khắc bé nhỏ bị cuốn xoay trên mặt đường sau va chạm với ô tô VF 3.
Xe taxi không người lái Tesla thử nghiệm ngoài đường phố, nhận khen ngợi ban đầu

Xe taxi không người lái Tesla thử nghiệm ngoài đường phố, nhận khen ngợi ban đầu

Sau một thời gian dài nghiên cứu và phát triển, Tesla cuối cùng đã bắt đầu thử nghiệm công nghệ xe taxi không người lái, còn gọi là robotaxi, của mình ngoài đường phố công cộng.
[Clip] Trèo hộ lan băng qua đường sắt, chồng bị tàu đâm tử vong ngay trước mặt vợ

[Clip] Trèo hộ lan băng qua đường sắt, chồng bị tàu đâm tử vong ngay trước mặt vợ

Vụ tai nạn nghiêm trọng hôm nay (25/6) xảy ra tại khu vực đường sắt gần Công ty WNC - Khu công nghiệp Đồng Văn 3 - Duy Tiên - Hà Nam.
Xin nhập làn không được, tài xế ô tô đánh lái hất văng 2 người đi xe máy cùng chiều

Xin nhập làn không được, tài xế ô tô đánh lái hất văng 2 người đi xe máy cùng chiều

Không nhập làn được, tài xế ô tô bạc đánh lái sang phải, hất văng hai người đi xe máy ở lề đường.
Gia đình 5 người trên xe Hyundai Santa Fe bị lũ cuốn trôi khi đi theo chỉ dẫn Google Maps

Gia đình 5 người trên xe Hyundai Santa Fe bị lũ cuốn trôi khi đi theo chỉ dẫn Google Maps

Bỏ mặc lời khuyên của dân bản địa, tài xế ô tô Santa Fe “đánh liều” đi theo Google Maps khiến chiếc ô tô bị dòng lũ cuốn trôi.

Đọc nhiều

Nhiều đại lý ô tô bị khám xét

Nhiều đại lý ô tô bị khám xét

Nhiều đại lý ô tô ở cả hai miền bị tiến hành kiểm tra bởi lực lượng chức năng trong hai ngày 6 và 7/5.
Tai nạn liên hoàn trên cầu dài Cúc Phương sáng 9/6, tài xế xe con tử vong tại chỗ

Tai nạn liên hoàn trên cầu dài Cúc Phương sáng 9/6, tài xế xe con tử vong tại chỗ

Vụ tai nạn xảy ra tại cầu dài Cúc Phương sau khi hai xe tải và một xe con va chạm, tài xế xe con tử vong tại chỗ.
Tăng tốc đột ngột lên 146 km/h chỉ trong 35 giây, tài xế tử vong tại chỗ sau va chạm

Tăng tốc đột ngột lên 146 km/h chỉ trong 35 giây, tài xế tử vong tại chỗ sau va chạm

Tài xế ô tô có hành động tăng tốc từ 43 km/h lên tới 146 km/h chỉ trong 35 giây trước khi xảy ra va chạm, khiến cộng đồng mạng không khỏi bàng hoàng.
Xem trước xe SUV 7 chỗ mới của Mitsubishi, sẽ thay thế Outlander

Xem trước xe SUV 7 chỗ mới của Mitsubishi, sẽ thay thế Outlander

Sáng nay 6/6, Mitsubishi Motors Việt Nam đã ra mắt mẫu xe ý tưởng DST Concept tại sự kiện Mitsubishi Motors Festival 2025.
Lùi xe như lái công nông, tài xế bán tải cán qua người phụ nữ đang đi phía sau

Lùi xe như lái công nông, tài xế bán tải cán qua người phụ nữ đang đi phía sau

Vụ việc xảy ra vào 15h chiều qua (16/6) tại bệnh viện đa khoa Hà Đông. Tài xế lùi xe ẩu, cán qua người phụ nữ đang đi phía sau.
Xe máy thiếu quan sát đâm sầm vào ô tô đang rẽ tại ngã tư

Xe máy thiếu quan sát đâm sầm vào ô tô đang rẽ tại ngã tư

Vụ tại nạn xảy ra tại ngã tư đường khu vực đầu cầu Bến Tượng - TP Thái Nguyên. Clip ghi lại vụ việc thu hút sự chú ý của cộng đồng mạng.
Buồn ngủ, tài xế ô tô tông loạt xe máy trên đường tại Sapa, Lào Cai khiến bé gái 5 tuổi tử vong

Buồn ngủ, tài xế ô tô tông loạt xe máy trên đường tại Sapa, Lào Cai khiến bé gái 5 tuổi tử vong

Hiện trường vụ tai nạn ô tô tông loạt xe máy trên đường tại Sapa, Lào Cai khiến bé gái 5 tuổi tử vong gây ám ảnh.
[Clip hot] 15 giây khổ sở của tên trộm xe máy Honda SH trước khi bỏ cuộc

[Clip hot] 15 giây khổ sở của tên trộm xe máy Honda SH trước khi bỏ cuộc

Những người sở hữu xe máy đều nên chú ý đến trang bị này để bảo vệ chiếc xe máy của mình khỏi mưu đồ xấu của kẻ gian.
Phiên bản di động