home

Vì sao xe điện có thể khiến hành khách dễ thấy say xe hơn bình thường

Duy Thành Duy Thành 07:00 | 01/07/2025
Ngày càng có nhiều người cảm thấy bị say xe khi di chuyển bằng xe điện, và các nhà khoa học có lời lý giải tại sao.
Vì sao xe điện có thể khiến hành khách dễ thấy say xe hơn bình thường
Không ít hành khách đi xe điện cảm thấy nôn nao say xe nhiều hơn so với xe chạy xăng dầu truyền thống

Khi xe điện ngày càng phổ biến trên toàn cầu, chiếm 22% lượng tiêu thụ ô tô mới trong năm 2024 so với 18% vào năm 2023, các nhà nghiên cứu cũng đang ghi nhận một xu hướng đáng chú ý: ngày càng có nhiều hành khách cảm thấy say xe khi đi trên xe điện so với xe chạy bằng xăng hoặc dầu truyền thống. Xu hướng này được phản ánh qua hàng loạt bài đăng trên mạng xã hội và những câu hỏi từ người tiêu dùng đang cân nhắc mua xe. Nhiều nghiên cứu khoa học đã đưa ra các lý do giải thích hiện tượng này, theo tờ báo The Guardian.

“Việc cảm thấy say xe nhiều hơn khi đi xe điện có thể được lý giải do thiếu kinh nghiệm trước đó, cả ở vai trò người lái lẫn hành khách. Não bộ con người không thể ước lượng chính xác lực chuyển động vì nó dựa trên kinh nghiệm có được từ các loại xe khác,” William Emond, nghiên cứu sinh bằng tiến sĩ chuyên về say xe tại Đại học Công nghệ Belfort-Montbéliard ở Pháp, cho biết.

Để trẻ không còn say xe Jaguar Land Rover nghiên cứu công nghệ chống say xe

Không giống như xe động cơ đốt trong truyền thống vốn tạo ra các tín hiệu rõ ràng như tiếng động cơ và sự rung động, xe điện vận hành êm ái và yên tĩnh hơn nhiều. Đối với những người đã quen lái hoặc đi xe xăng trong nhiều năm, các tín hiệu này giúp não bộ dự đoán được các thay đổi chuyển động. Vì thế khi những tín hiệu đó không còn, não có thể bị rối loạn cảm giác.

Bên cạnh sự thiếu quen thuộc nói chung, một số đặc điểm cụ thể của xe điện mới cũng được liên hệ với hiện tượng say xe gia tăng. Cụ thể, một nghiên cứu năm 2024 đã phát hiện mối liên hệ mạnh mẽ giữa mức độ say xe và độ rung của ghế ngồi trên xe điện. Một nghiên cứu khác vào năm 2020 lại chỉ ra rằng việc thiếu âm thanh động cơ có thể là yếu tố chính gây ra cảm giác nôn nao cho hành khách.

“Nếu chúng ta quen di chuyển bằng loại xe không phải xe điện, chúng ta thường dựa vào các tín hiệu như tiếng gầm động cơ, độ rung, lực mô-men xoắn… để hiểu chuyển động của xe. Nhưng khi di chuyển bằng xe điện lần đầu tiên, não bộ đang phải làm quen với một môi trường chuyển động hoàn toàn mới,” Emond giải thích.

Vì sao xe điện có thể khiến hành khách dễ thấy say xe hơn bình thường
Hệ thống phanh tái tạo phổ biến ở xe điện là một tác nhân gây triệu chứng say xe

Một yếu tố góp phần khác là công nghệ phanh tái tạo, một tính năng phổ biến ở xe điện. Hệ thống này giảm tốc độ xe dần dần bằng cách chuyển đổi năng lượng động học thành điện năng và nạp lại vào pin. Quá trình phanh này diễn ra êm, ở tần số thấp và kéo dài, điều mà các nghiên cứu cho rằng làm tăng nguy cơ say xe. Một nghiên cứu năm 2024 đã kết luận: “Kết quả của chúng tôi xác nhận rằng cấp độ phanh tái tạo cao có thể gây ra tình trạng say xe nặng hơn.”

Triệu chứng say xe được cho là do sự mâu thuẫn giữa các tín hiệu cảm giác mà não bộ nhận được cùng lúc, đặc biệt giữa tai trong (kiểm soát thăng bằng), mắt và cơ thể. Khi các tín hiệu này không đồng nhất, não người có thể diễn giải đó là sự xáo trộn.

“Hiểu biết tốt hơn về chuyển động của bản thân giúp ta dự đoán được lực chuyển động, một điều rất quan trọng trong việc tránh say xe. Nhưng nếu lực chuyển động mà não dự đoán khác với trải nghiệm thực tế, thì não sẽ xem đây là một dạng xung đột cảm giác,” Emond nói. “Nếu xung đột này kéo dài, nó có thể vượt ngưỡng và kích hoạt những phản ứng tự động trong cơ thể, tạo ra các triệu chứng say xe.”

Khả năng dự đoán chuyển động của xe có vẻ đóng vai trò then chốt để ngăn ngừa say xe. Vì vậy, người lái xe hiếm khi bị say xe, bởi họ vốn kiểm soát được chuyển động và biết trước điều gì sắp xảy ra. Trong khi đó, hành khách, đặc biệt là những người chưa quen với xe điện, dễ bị ảnh hưởng do thiếu tín hiệu cảm giác báo trước các chuyển động như tăng tốc, giảm tốc hay rẽ hướng.

“Khi khám phá một môi trường chuyển động mới, não cần thời gian để làm quen vì không có kinh nghiệm trước về một ngữ cảnh như vậy. Đây cũng là nguyên nhân tại sao gần như ai cũng cảm thấy nôn nao trong môi trường không trọng lực,” Emond cho biết.

Khi số lượng sở hữu xe điện tiếp tục tăng, các nhà nghiên cứu đang tìm cách giảm thiểu tình trạng say xe đặc thù này. Một số ý tưởng được đề xuất cho xe điện tự lái bao gồm sử dụng tín hiệu thị giác như ánh sáng xung quanh hoặc màn hình tương tác, hoặc tín hiệu rung được lập trình sẵn để giúp não bộ dự đoán chuyển động, từ đó hạn chế cảm giác say xe cho hành khách.

Duy Thành

Đọc tiếp
Theo LĐCĐ
Bạn thấy bài viết thế nào?
Kém Chưa tốt Bình thường Tốt Rất tốt

Có thể bạn quan tâm

Xe điện Lucid Air Grand Touring thiết lập Kỷ lục Guinness Thế giới khi chạy 1.205 km không cần sạc lại

Xe điện Lucid Air Grand Touring thiết lập Kỷ lục Guinness Thế giới khi chạy 1.205 km không cần sạc lại

Kỷ lục Guinness ấn tượng của Lucid Air Grand Touring cho thấy năng lực phát triển công nghệ xe điện hiệu suất cao và tiết kiệm năng lượng của nhà sản xuất có trụ sở tại California, Mỹ.
SUV điện Hyundai Elexio hé lộ hình ảnh ngoại thất và nội thất, gồm màn hình lớn 27 inch

SUV điện Hyundai Elexio hé lộ hình ảnh ngoại thất và nội thất, gồm màn hình lớn 27 inch

Hyundai Elexio có thiết kế nội thất tối giản, loại bỏ gần như hoàn toàn các nút bấm vật lý và trang bị một màn hình cảm ứng 27 inch vô cùng nổi bật.
Xe điện Nissan sản xuất tại Trung Quốc sẽ ồ ạt sang Đông Nam Á từ năm 2026

Xe điện Nissan sản xuất tại Trung Quốc sẽ ồ ạt sang Đông Nam Á từ năm 2026

Những mẫu xe điện giá mềm sản xuất tại Trung Quốc của Nissan sẽ bắt đầu được xuất khẩu đến những thị trường quốc tế từ năm 2026, trong đó có khu vực Đông Nam Á.
Hơn 3.000 xe Trung Quốc bị chìm cùng tàu cháy, ước tính lô hàng trị giá 120 triệu USD

Hơn 3.000 xe Trung Quốc bị chìm cùng tàu cháy, ước tính lô hàng trị giá 120 triệu USD

Một tàu chở xe ô tô khác đã bị chìm, kéo theo thiệt hại lên tới hàng trăm triệu USD đối với các bên liên quan.
Ngắm nhìn Mercedes-AMG GT XX - Mẫu concept xe điện công suất 1.341 mã lực, tốc độ tối đa 359 km/h

Ngắm nhìn Mercedes-AMG GT XX - Mẫu concept xe điện công suất 1.341 mã lực, tốc độ tối đa 359 km/h

Mercedes-AMG GT XX đóng vai trò cái nhìn trước cho một mẫu siêu sedan chạy điện sẽ được sản xuất trong tương lai.
Sau khi cháy trong vài tuần, tàu chở xe điện Trung Quốc cuối cùng đã chìm sâu 5.000 mét

Sau khi cháy trong vài tuần, tàu chở xe điện Trung Quốc cuối cùng đã chìm sâu 5.000 mét

Con tàu Morning Midas chở hơn 3.000 chiếc xe cuối cùng đã chìm sâu xuống biển Thái Bình Dương, mang theo tất cả những gì có trên mình.

Cùng chuyên mục

Bộ sưu tập 20 siêu xe McLaren quý hiếm được rao bán, dự tính giá trị hơn 70 triệu USD

Bộ sưu tập 20 siêu xe McLaren quý hiếm được rao bán, dự tính giá trị hơn 70 triệu USD

Đa số những chiếc siêu xe McLaren trong bộ sưu tập đều được giữ ở tình trạng mới tinh, và một chiếc thậm chí còn mang logo đặc biệt.
Hơn 3.000 xe Trung Quốc bị chìm cùng tàu cháy, ước tính lô hàng trị giá 120 triệu USD

Hơn 3.000 xe Trung Quốc bị chìm cùng tàu cháy, ước tính lô hàng trị giá 120 triệu USD

Một tàu chở xe ô tô khác đã bị chìm, kéo theo thiệt hại lên tới hàng trăm triệu USD đối với các bên liên quan.
Clip đèn đỏ đếm ngược 750 giây trên đường Hải Thượng Lãn Ông, TP.HCM

Clip đèn đỏ đếm ngược 750 giây trên đường Hải Thượng Lãn Ông, TP.HCM

Đoạn video ghi lại hình ảnh đèn đỏ đếm ngược 750 giây đã thu hút không ít sự chú ý trên mạng xã hội Facebook.
Ô tô Honda Fit bốc cháy chỉ vài giây sau khi đi qua vũng nước sâu

Ô tô Honda Fit bốc cháy chỉ vài giây sau khi đi qua vũng nước sâu

Vụ cháy Honda Fit sau khi sập hố nước ở Quý Dương (Trung Quốc) đặt ra nhiều lo ngại về độ an toàn của xe nhỏ khi di chuyển qua đoạn đường ngập nước, đặc biệt trong điều kiện thời tiết xấu.
Tesla Model Y tự lái đến nhà khách hàng, thẳng từ bãi xe của nhà máy

Tesla Model Y tự lái đến nhà khách hàng, thẳng từ bãi xe của nhà máy

Sau khi gây chú ý với việc thử nghiệm dịch vụ Robotaxi, Tesla lại tiếp tục khiến mọi người bàn tán với đoạn video ghi hình chiếc Model Y tự động giao hàng đến nhà của chủ xe mới.
Hiểm họa từ mũ bảo hiểm và phụ tùng xe máy giả

Hiểm họa từ mũ bảo hiểm và phụ tùng xe máy giả

Hiệp hội các Nhà sản xuất xe máy Việt Nam (VAMM) vừa tổ chức buổi tọa đàm với chủ đề: Hiểm họa từ mũ bảo hiểm và phụ tùng xe máy giả.
Đây là chiếc limousine mui trần kỳ lạ nhất được sản xuất chính hãng thay vì độ ngoài

Đây là chiếc limousine mui trần kỳ lạ nhất được sản xuất chính hãng thay vì độ ngoài

Chiếc limousine mui trần độc nhất vô nhị sẽ đóng vai trò xe du lịch chở khách tham quan vòng quanh cơ sở nhà máy Renault tại Argentina.
Điểm mù phía trước ô tô đang ngày càng lớn, đặc biệt ở SUV và bán tải

Điểm mù phía trước ô tô đang ngày càng lớn, đặc biệt ở SUV và bán tải

Một nghiên cứu mới được thực hiện bởi tổ chức và cơ quan chức năng tại Mỹ hé lộ rằng điểm mù phía trước xe ô tô đã tăng đáng kể trong thời gian 25 năm qua.
Sau khi cháy trong vài tuần, tàu chở xe điện Trung Quốc cuối cùng đã chìm sâu 5.000 mét

Sau khi cháy trong vài tuần, tàu chở xe điện Trung Quốc cuối cùng đã chìm sâu 5.000 mét

Con tàu Morning Midas chở hơn 3.000 chiếc xe cuối cùng đã chìm sâu xuống biển Thái Bình Dương, mang theo tất cả những gì có trên mình.
Trượt ngã vào gầm xe khách do trời mưa, người đi xe máy tử vong

Trượt ngã vào gầm xe khách do trời mưa, người đi xe máy tử vong

Camera nhà dân ghi lại cảnh tai nạn thương tâm vào sáng sớm 27/6, khi một xe máy trượt ngã do né người dừng mua hàng dưới lòng đường rồi va chạm với xe khách đang chạy tới.

Đọc nhiều

Tai nạn liên hoàn trên cầu dài Cúc Phương sáng 9/6, tài xế xe con tử vong tại chỗ

Tai nạn liên hoàn trên cầu dài Cúc Phương sáng 9/6, tài xế xe con tử vong tại chỗ

Vụ tai nạn xảy ra tại cầu dài Cúc Phương sau khi hai xe tải và một xe con va chạm, tài xế xe con tử vong tại chỗ.
Tăng tốc đột ngột lên 146 km/h chỉ trong 35 giây, tài xế tử vong tại chỗ sau va chạm

Tăng tốc đột ngột lên 146 km/h chỉ trong 35 giây, tài xế tử vong tại chỗ sau va chạm

Tài xế ô tô có hành động tăng tốc từ 43 km/h lên tới 146 km/h chỉ trong 35 giây trước khi xảy ra va chạm, khiến cộng đồng mạng không khỏi bàng hoàng.
Xem trước xe SUV 7 chỗ mới của Mitsubishi, sẽ thay thế Outlander

Xem trước xe SUV 7 chỗ mới của Mitsubishi, sẽ thay thế Outlander

Sáng nay 6/6, Mitsubishi Motors Việt Nam đã ra mắt mẫu xe ý tưởng DST Concept tại sự kiện Mitsubishi Motors Festival 2025.
Lùi xe như lái công nông, tài xế bán tải cán qua người phụ nữ đang đi phía sau

Lùi xe như lái công nông, tài xế bán tải cán qua người phụ nữ đang đi phía sau

Vụ việc xảy ra vào 15h chiều qua (16/6) tại bệnh viện đa khoa Hà Đông. Tài xế lùi xe ẩu, cán qua người phụ nữ đang đi phía sau.
Xe máy thiếu quan sát đâm sầm vào ô tô đang rẽ tại ngã tư

Xe máy thiếu quan sát đâm sầm vào ô tô đang rẽ tại ngã tư

Vụ tại nạn xảy ra tại ngã tư đường khu vực đầu cầu Bến Tượng - TP Thái Nguyên. Clip ghi lại vụ việc thu hút sự chú ý của cộng đồng mạng.
Buồn ngủ, tài xế ô tô tông loạt xe máy trên đường tại Sapa, Lào Cai khiến bé gái 5 tuổi tử vong

Buồn ngủ, tài xế ô tô tông loạt xe máy trên đường tại Sapa, Lào Cai khiến bé gái 5 tuổi tử vong

Hiện trường vụ tai nạn ô tô tông loạt xe máy trên đường tại Sapa, Lào Cai khiến bé gái 5 tuổi tử vong gây ám ảnh.
Xe tay ga 'bánh kép' Yamaha Tricity 155 xuất hiện tại Việt Nam

Xe tay ga 'bánh kép' Yamaha Tricity 155 xuất hiện tại Việt Nam

Mẫu xe tay ga Yamaha Tricity 155 chính thức xuất hiện tại Việt Nam qua kênh nhập khẩu tư nhân, nổi bật với thiết kế bánh kép độc đáo.
Đánh giá thực tế Jaecoo J7 PHEV: 1.300 km và cái gật đầu thuyết phục

Đánh giá thực tế Jaecoo J7 PHEV: 1.300 km và cái gật đầu thuyết phục

Không sạc lại pin, không đổ thêm xăng, chúng tôi đã cùng chiếc Jaecoo J7 PHEV này chinh phục 1.300 km qua đủ loại địa hình và thời tiết.
Phiên bản di động