Còn nhiều rào cản tâm lý và chính sách đối với xe Hybrid tại Việt Nam

Bộ Tài chính cho rằng, Luật thuế Tiêu thụ đặc biệt (TTĐB) hiện hành quy định: xe ô tô chạy bằng xăng kết hợp năng lượng điện, năng lượng sinh học, trong đó tỷ trọng xăng chiếm không quá 70% số năng lượng sử dụng, được áp dụng thuế suất thuế TTĐB bằng 70% mức thuế suất dành cho xe cùng loại.

Tuy nhiên, trong Luật thuế TTĐB sửa đổi, bổ sung sắp tới, Bộ Tài chính muốn quy định rõ: chỉ xe ô tô chạy xăng kết hợp với năng lượng điện (nạp điện bằng hệ thống sạc điện riêng), mới được hưởng thuế ưu đãi.

Như vậy, cũng có nghĩa là xe ô tô sử dụng động cơ Hybrid, có năng lượng điện được chuyển hoá từ nhiên liệu xăng, sẽ không được hưởng ưu đãi thuế.

Giảm khí thải độc hại

Theo Hiệp hội các sản xuất ô tô Việt Nam (VAMA), động cơ Hybrid chính là một giải pháp đột phá của ngành công nghiệp ô tô, góp phần giảm định mức tiêu hao xăng dầu, bảo vệ môi trường, giảm chi phí vận tải. Hybrid còn được gọi là "xe lai" vì sử dụng từ 2 loại năng lượng trở lên để tạo ra lực kéo.

Chỉ xe ô tô chạy xăng kết hợp với năng lượng điện (nạp điện bằng hệ thống sạc điện riêng), mới được hưởng thuế ưu đãi.

Xe Hybrid sử dụng 1 động cơ đốt trong, nhưng có dung tích xi lanh và công suất nhỏ. Điều này giúp tiết kiệm nhiên liệu và giảm khí thải độc hại ra môi trường. Ngoài động cơ xăng, xe Hybrid được trang bị 1 hoặc nhiều động cơ điện để hỗ trợ động cơ xăng, giúp xe tăng công suất, cùng với đó là 1 pin nhiên liệu cỡ lớn để tích điện và cung cấp điện cho động cơ điện hoạt động.

Tái sử dụng năng lượng dư thừa là ưu điểm lớn nhất của xe Hybrid. Khi ô tô chạy trên đường, cứ mỗi lần đạp phanh là năng lượng của xe bị thất thoát. Xe chạy càng nhanh, nhất là lao từ trên dốc cao xuống, thì động năng của nó càng lớn và năng lượng này sẽ bị triệt tiêu khi người lái đạp phanh. Nhờ công nghệ Hybrid, có thể "thu" nguồn năng lượng này và nạp vào pin nhiên liệu để tái sử dụng.

Trong lúc xe chạy, mỗi khi lái xe đạp phanh, động cơ điện sẽ hấp thụ lực quán tính, để chuyển đổi thành dòng điện nạp vào pin nhiên liệu. Những chiếc xe chạy xăng hay dầu đơn thuần, đều không tận dụng được nguồn năng lượng này.

Nguồn điện năng này sẽ dùng để chạy động cơ điện khi xe cần tăng công suất để tăng tốc, tăng lực kéo. Khi xe dừng lại, máy tính sẽ điều khiển chỉ cho động cơ điện hoạt động, còn động cơ xăng ngừng hoàn toàn.

Ngày nay với công nghệ mới, động cơ Hybrid chỉ cần 3,5 lít xăng cho 100km. Hơn nữa, một mình động cơ điện cũng có thể giúp xe đạt tốc độ tối đa tới 140 km/h, trong khi động cơ xăng ngừng làm việc và khi xe chạy chỉ bằng động cơ điện, phát thải CO2 tiệm cận 0.

Các tính toán cho thấy, xe Hybrid vận hành tiết kiệm hơn khoảng 30% nhiên liệu so với xe sử dụng động cơ chạy bằng xăng. Bên cạnh đó, nếu 1 chiếc xe chạy xăng, có dung tích xi lanh 2.0L thải ra tới 173g CO2/km, thì xe Hybird chỉ thải ra mức 140g CO2/km.

Có thể nói, với công nghệ Hybrid, ô tô đã trở nên xanh, sạch và thân thiện với môi trường hơn rất nhiều. Ở thời điểm hiện tại, trên thế giới, các loại xe Hybrid đã trở nên phổ biến hơn bao giờ hết. Ban đầu chỉ có những loại xe cỡ nhỏ, giờ đã lan rộng sang cả những loại xe cỡ trung, cỡ lớn.

3 tháng đầu năm 2017 chỉ có vỏn vẹn 5 xe Hybrid được nhập về VN

Không được ưu ái tại Việt Nam

Môi trường tại các thành phố lớn của Việt Nam đang ô nhiễm nặng nề, do khí thải của ô tô, xe máy gây ra. Số lượng ô tô đang tăng nhanh. Chính phủ đã phải ban hành quy định về tiêu chuẩn khí thải ngặt nghèo cho các phương tiện giao thông, đến năm 2021 đạt mức Euro 5. Trong khi đó, việc sử dụng xe Hybrid, rõ ràng giúp giảm khí thải độc hại, tiết kiệm nhiên liệu, lại không được khuyến khích sử dụng.

Các DN ô tô cho biết, hiện họ không hứng thú với việc đưa ra thị trường các mẫu xe Hybrid, bởi giá thành của xe cao và không có chính sách khuyến khích sử dụng.

Số lượng xe Hybrid nhập khẩu về Việt Nam ngày càng hiếm. Nếu năm 2010 có 289 xe, năm 2011 tăng lên 347, thì đến 2015 chỉ còn 131 xe, 2016 chỉ còn 84 và 3 tháng đầu năm 2017 vỏn vẹn 5 xe. Trong khi đó, số xe ô tô sử dụng động cơ xăng thông thường nhập ngày càng tăng.

Nếu như xe Hybrid được hưởng ưu đãi thuế, giá xe bán ra sẽ giảm và qua đó khuyến khích người dân sử dụng. Trên thế giới, nhiều quốc gia đã khuyến khích người dân sử dụng xe Hybrid thay cho ô tô chạy xăng dầu thông thường, như giảm thuế, ưu đãi tín dụng khi mua xe, giảm phí đăng ký, phí đường bộ, phí môi trường,... Chẳng hạn tại Thái Lan, xe Hybrid chỉ chịu thuế tiêu dùng nội điạ mức 10%, trong khi với xe chạy xăng thông thường từ 30-40%.

Các chuyên gia cho rằng, dòng xe chạy xăng kết hợp với nạp điện bằng hệ thống sạc riêng, như cách hiểu của Bộ Tài chính, đòi hỏi có sự phát triển mạnh mẽ về cơ sở hạ tầng. Để đầu tư một trạm sạc pin cho xe điện khá tốn kém, cả nước đến nay vẫn chưa có cơ sở nào. Vì vậy chưa thể phổ biến ở Việt Nam.

Trong khi đó, với dòng xe Hybrid, không đòi hỏi phải đầu tư hạ tầng như xe sạc điện, rất phù hợp với điều kiện Việt Nam, là bước chuyển tiếp từ xe chạy xăng sang xe chạy điện.