Đề xuất miễn bắt buộc ghế trẻ em cho taxi và xe công nghệ

Từ ngày 1/1/2026, Luật Trật tự an toàn giao thông đường bộ sẽ yêu cầu người lái ô tô sử dụng hoặc hướng dẫn trẻ em dưới 10 tuổi và cao dưới 1,35 m ngồi trên thiết bị an toàn phù hợp. Đây là bước tiếp cận theo chuẩn các nước phát triển, nơi ghế trẻ em được xem là tiêu chuẩn bắt buộc.

Tuy nhiên, trong phiên thảo luận về luật sửa đổi 10 luật liên quan đến an ninh trật tự, nhiều đại biểu cho rằng khi áp dụng ở Việt Nam, quy định này cần linh hoạt hơn, đặc biệt với nhóm phương tiện phục vụ dịch vụ vận tải như taxi và xe công nghệ.

Đại biểu Hà Sỹ Đồng (đoàn Quảng Trị) chỉ ra sự khác biệt lớn giữa điều kiện giao thông Việt Nam và các quốc gia phát triển. Ở những nước tỷ lệ dùng ô tô rất cao, gần như không còn xe máy, ghế trẻ em được sử dụng phổ biến. Trong khi đó, tại Việt Nam, xe máy vẫn chiếm đa số. Theo ông, nếu áp dụng máy móc yêu cầu ghế trẻ em, nhiều gia đình có thể quay lại phương án chở trẻ bằng xe máy vì dễ linh hoạt hơn. Nguy cơ mất an toàn vì thế không giảm mà còn tăng.

Đại biểu Hà Sỹ Đồng, đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Quảng Trị. Ảnh: Quochoi.vn.

Ông Đồng dẫn kinh nghiệm từ Indonesia và Philippines, nơi tỷ lệ phụ huynh đưa trẻ đi học bằng xe máy đã tăng 15 đến 30% sau khi quy định ghế trẻ em bắt buộc được triển khai. Đây là minh chứng cho khả năng chính sách có thể phản tác dụng nếu không tính tới đặc thù văn hóa giao thông.

Một vướng mắc khác nằm ở chính đặc điểm của xe taxi và xe công nghệ. Theo quy chuẩn kỹ thuật trước đây, ghế trẻ em có năm kích cỡ tùy cân nặng. Nếu bắt buộc trang bị, mỗi xe taxi gần như không thể đáp ứng đủ kích thước, cũng không thể lường trước trường hợp chở nhiều hơn một trẻ em. Ngay cả phương án hành khách tự mang theo ghế cũng không khả thi với người đi du lịch, đi máy bay hoặc các gia đình có hoàn cảnh khó khăn.

Hệ quả của việc thiếu xe đủ tiêu chuẩn có thể khiến thời gian chờ xe kéo dài, giá cước đội lên vì quãng đường không có khách. Điều này tác động trực tiếp đến nhóm đối tượng cần di chuyển khẩn cấp như trẻ đi tiêm chủng hoặc khám bệnh trong điều kiện thời tiết xấu. Từ những phân tích này, đại biểu Hà Sỹ Đồng đề nghị xem xét loại trừ nghĩa vụ bắt buộc đối với taxi và xe công nghệ, đồng thời nghiên cứu các hình thức khuyến khích phù hợp hơn.

Đại biểu Nguyễn Văn Cảnh, đoàn Gia Lai. Ảnh: Quochoi.vn.

Ở một góc độ khác, đại biểu Nguyễn Văn Cảnh (đoàn Gia Lai) tập trung vào những giải pháp thực tiễn nhằm giảm rủi ro tai nạn trong đô thị và khu dân cư. Ông đề nghị chính thức hóa việc sơn vạch nhường đường và thông tin tốc độ trên mặt đường, coi đó là hình thức báo hiệu có giá trị pháp lý tương đương biển báo. Theo ông, đây là biện pháp dễ triển khai tại các ngõ nhỏ, nơi tầm nhìn hạn chế và tai nạn thường xuyên xảy ra.

Bên cạnh đó, ông Cảnh đề xuất quy định hướng dẫn người đi bộ đi ngược chiều dòng xe tại những tuyến đường không có vỉa hè. Cách đi này giúp người đi bộ quan sát phương tiện đang đến gần, có thêm thời gian phản ứng khi có nguy cơ va chạm. Nhiều vụ tai nạn thương tâm xuất phát từ việc người đi bộ đi cùng chiều và bị xe tông từ phía sau.

Những ý kiến trên cho thấy bài toán an toàn giao thông cần cách tiếp cận thực tế, phù hợp hạ tầng và hành vi di chuyển tại Việt Nam. Mục tiêu bảo vệ trẻ em và người đi bộ chỉ có thể đạt được nếu chính sách hài hòa giữa tiêu chuẩn quốc tế và điều kiện sử dụng thực tế của người dân.

Trương Long