home

Dù sản xuất bùng nổ, nhưng ngành xe điện Trung Quốc đang tạo nên vòng xoáy tự hủy diệt

Duy Thành Duy Thành 08:00 | 24/09/2025
Ngành xe điện Trung Quốc cho dù bùng nổ về sản lượng và mở rộng ra toàn cầu nhưng đang đối mặt nguy cơ khủng hoảng dư thừa, cạnh tranh khốc liệt và những mâu thuẫn chính sách nội tại đe dọa sự phát triển bền vững.
Dù sản xuất bùng nổ, nhưng ngành xe điện Trung Quốc đang tạo nên vòng xoáy tự hủy diệt
Một bãi đỗ xe mới chờ bán ở Thượng Hải trong tháng 9/2025 (hình ảnh: Reuters)

Ngành công nghiệp xe điện (EV) của Trung Quốc trong hơn một thập kỷ qua đã trở thành hình mẫu cho tốc độ tăng trưởng vượt bậc, được hậu thuẫn bởi nguồn vốn đầu tư khổng lồ, các khoản trợ cấp hào phóng từ chính phủ và khát vọng thống trị thị trường toàn cầu. Với việc Trung Quốc hiện chiếm hơn 60% số xe điện bán ra trên thế giới, nhiều người coi quốc gia này là trung tâm của cuộc cách mạng giao thông xanh. Tuy nhiên, đằng sau những con số ấn tượng và hình ảnh một ngành công nghiệp đang bùng nổ đó, hàng loạt thách thức sâu xa đang dần lộ rõ, đe dọa sự ổn định và bền vững lâu dài.

Trong khi các nhà sản xuất nội địa Trung Quốc tung ra số lượng lớn mẫu xe mới với giá bán hấp dẫn, đáp ứng nhu cầu ngày càng đa dạng từ người tiêu dùng, thì phần lớn sản lượng lại đang bị tồn kho. Tình trạng dư nguồn cung đang khiến các đại lý và bãi chứa xe phải đối mặt với tình cảnh hàng nghìn chiếc xe mới tinh nhưng không tìm được người mua. Reuters trong một cuộc điều tra gần đây cho biết, nhiều doanh nghiệp phải xoay xở bằng cách đưa xe ra nước ngoài dưới dạng “đã qua sử dụng” nhưng thực chất chưa hề lăn bánh, hoặc để mặc chúng xuống cấp trong các bãi đỗ ngoài trời. Một số xe thậm chí được đưa lên bán trên nền tảng thương mại điện tử và mạng xã hội, với các phiên livestream giảm giá sâu.

Mẫu SUV hybrid cỡ lớn Geely Galaxy M9 bắt đầu được bán ở Trung Quốc với giá rẻ hàng đầu phân khúc Vì sao Xiaomi YU7 khiến các hãng xe Châu Âu phải lo ngại? BYD vén màn Yangwang U9 Xtreme, xe thương mại nhanh nhất thế giới, sản xuất chỉ 30 chiếc

Những mức chiết khấu khổng lồ phản ánh sự mất cân đối nghiêm trọng. Ví dụ, các mẫu Audi sản xuất tại địa phương có thể được bán rẻ hơn 50% giá niêm yết, trong khi xe của FAW bị hạ tới 60%. Các công ty trung gian ở Trung Quốc như Zcar đã và đang mua lại số lượng lớn xe tồn kho rồi bán rẻ ra thị trường, tạo nên một thị trường song song bên cạnh hệ thống phân phối chính thống. Ngay cả trên TikTok, người tiêu dùng cũng có thể mua xe mới với giá thấp kỷ lục, điều vốn hiếm thấy ở một sản phẩm có giá trị lớn như ô tô.

Dù sản xuất bùng nổ, nhưng ngành xe điện Trung Quốc đang tạo nên vòng xoáy tự hủy diệt
Những chiếc xe mới được giảm giá mạnh tại một showroom của Zcar ở Thành Đô (hình ảnh: Reuters)

Theo quan điểm của các chuyên gia, vấn đề này bắt nguồn từ chính sách công nghiệp kéo dài nhiều năm. Nhằm thúc đẩy ngành công nghiệp non trẻ, chính phủ Trung Quốc đã đưa ra các gói trợ cấp hào phóng, kết hợp với những mục tiêu sản lượng tham vọng. Điều này khiến các nhà sản xuất đầu tư ồ ạt, nâng công suất lên mức có thể vượt gấp đôi sản lượng 27,5 triệu xe đã đạt được trong năm 2024. Khi năng lực sản xuất tăng mạnh nhưng nhu cầu thị trường không theo kịp, hệ quả có được là một cuộc chiến giá kéo dài và khốc liệt giữa khoảng 130 nhà sản xuất EV và hybrid nội địa. Các chuyên gia phân tích nhận định chỉ một phần nhỏ trong số này có thể trụ vững đến thập kỷ sau.

Ngay cả những doanh nghiệp dẫn đầu như BYD cũng không tránh khỏi khó khăn. Hãng xe điện lớn nhất Trung Quốc đã phải hạ mục tiêu lượng tiêu thụ 2025 từ 5,5 triệu xuống 4,6 triệu xe. Đồng thời, nhiều nhà máy trong nước của BYD đã phải giảm ca sản xuất hoặc hoãn kế hoạch mở rộng công suất. Reuters thậm chí còn ghi nhận hơn 5.100 thông báo đấu giá xe BYD mới trên nền tảng Alibaba, nhiều chiếc trong số đó đã được đăng ký và mua bảo hiểm, dẫn tới tình trạng số xe bán ra được ghi nhận “trên giấy” nhưng thực tế chưa đến tay người dùng cuối. Áp lực lớn tới mức BYD đã tiến hành kiện tụng đối với một số cá nhân phát ngôn tiêu cực về thương hiệu. Niềm tin của giới đầu tư cũng lung lay khi tập đoàn Berkshire Hathaway của tỷ phú Warren Buffett đã thoái toàn bộ vốn tại BYD sau 17 năm gắn bó.

Trước sức ép khốc liệt trong nước, các hãng xe Trung Quốc ngày càng chuyển hướng tập trung thị trường nước ngoài. Họ đang nỗ lực tìm cách xây dựng nhà máy tại Châu Âu hoặc Đông Nam Á, vừa để tiếp cận thị trường mới, vừa tránh mức thuế nhập khẩu cao đang được Mỹ và EU áp dụng. Cách đây không lâu, BYD đã công bố kế hoạch sản xuất mẫu xe điện giá rẻ Dolphin Surf tại Hungary, đánh dấu một cột mốc quan trọng trong chiến lược quốc tế hóa.

Dù sản xuất bùng nổ, nhưng ngành xe điện Trung Quốc đang tạo nên vòng xoáy tự hủy diệt
Số lượng xe mới được niêm yết trên nền tảng đấu giá của Alibaba tăng mạnh trong năm 2025, dẫn đời bởi BYD

Tuy nhiên, bước đi kể trên không thể nào che lấp vấn đề nội tại. Chính phủ Trung Quốc đang bắt đầu thừa nhận rủi ro từ tình trạng dư thừa công suất và cuộc chiến giá cả. Các cơ quan quản lý đã kêu gọi các doanh nghiệp chấm dứt hiện tượng cạnh tranh tiêu cực, trong đó các hãng đua nhau hạ giá thay vì đầu tư cho công nghệ mới. Đồng thời, nhà chức trách cũng dự kiến mạnh tay hơn với hoạt động bán “xe cũ 0 km”, vốn làm méo mó số liệu tiêu thụ thực tế.

Thế nhưng, chính sách nhằm cải thiện tình hình lại đang tồn tại nhiều mâu thuẫn. Trong khi chính phủ trung ương kêu gọi giảm bớt sản xuất và chấm dứt cuộc chiến giá, thì các tỉnh thành vẫn đưa ra những gói hỗ trợ lớn để tăng sản lượng. Chỉ riêng tháng 6 năm nay, một tỉnh đã cam kết chi hàng trăm triệu USD để khuyến khích doanh nghiệp nâng sản lượng EV và hybrid thêm 1,5 triệu chiếc mỗi năm.

Ngoài ra, dấu hiệu suy giảm tăng trưởng của thị trường xe Trung Quốc cũng đang ngày càng rõ rệt. Theo dữ liệu mới nhất, lượng tiêu thụ xe điện và hybrid trong tháng 8/2025 chỉ tăng ở mức thấp nhất trong 18 tháng qua. Đây là cảnh báo rằng sức mua nội địa đang chạm ngưỡng, trong khi công suất sản xuất tiếp tục tăng nhanh. Nếu xu hướng này kéo dài, ngành xe điện Trung Quốc có thể đối diện với khủng hoảng thừa, kéo theo những hệ lụy đối với việc làm, kinh tế và cả môi trường, khi hàng triệu chiếc xe tồn kho bị lãng phí hoặc buộc phải tiêu hủy.

Giới quan sát cho rằng ngành xe điện Trung Quốc đang đứng trước một bước ngoặt quan trọng. Nếu tiếp tục duy trì cách tiếp cận “sản xuất trước, tiêu thụ tính sau”, thì rủi ro bất ổn sẽ gia tăng. Ngược lại, nếu chính phủ địa phương và các doanh nghiệp sớm điều chỉnh, tập trung vào đổi mới công nghệ, cải thiện chất lượng và quản lý chuỗi cung ứng bền vững, Trung Quốc vẫn có thể giữ vị thế dẫn đầu toàn cầu. Nhưng quá trình này sẽ không dễ dàng, bởi nó đòi hỏi từ bỏ mô hình tăng trưởng bằng mọi giá vốn đã ăn sâu nhiều năm qua.

Duy Thành

Đọc tiếp
Theo LĐCĐ
Bạn thấy bài viết thế nào?
Kém Chưa tốt Bình thường Tốt Rất tốt

Có thể bạn quan tâm

Longbow Speedster - mẫu xe thể thao điện nặng chưa đến 900 kg, chế tạo bởi cựu nhân viên Tesla

Longbow Speedster - mẫu xe thể thao điện nặng chưa đến 900 kg, chế tạo bởi cựu nhân viên Tesla

Công ty khởi nghiệp Longbow thổi luồng sinh khí mới vào tinh thần xe thể thao Anh quốc với hai mẫu xe điện siêu nhẹ Speedster và Roadster, kết hợp hiệu suất hiện đại cùng cảm giác lái thuần túy truyền thống.
GAC Hyptec SSR lập kỷ lục "xe điện drift nhanh nhất thế giới" với tốc độ 213,5 km/h

GAC Hyptec SSR lập kỷ lục "xe điện drift nhanh nhất thế giới" với tốc độ 213,5 km/h

Mẫu siêu xe điện GAC Hyptec SSR đã chính thức được ghi danh vào Sách Kỷ lục Guinness Thế giới sau khi lập kỷ lục drift nhanh nhất dành cho xe điện với tốc độ được xác nhận 213,523 km/h.
Lexus giới thiệu bộ ba xe concept LS cực sang và độc đáo tại Japan Mobility Show 2025

Lexus giới thiệu bộ ba xe concept LS cực sang và độc đáo tại Japan Mobility Show 2025

Lexus gây ấn tượng mạnh tại Japan Mobility Show 2025 khi trình làng ba mẫu concept hoàn toàn mới, mở ra kỷ nguyên “Luxury Space” với tầm nhìn tái định nghĩa dòng xe đầu bảng LS.
SUV điện Hyundai EO chính thức được chào bán ở Trung Quốc, giá từ 443 triệu đồng

SUV điện Hyundai EO chính thức được chào bán ở Trung Quốc, giá từ 443 triệu đồng

Mẫu SUV điện Hyundai EO hoàn toàn mới hứa hẹn trở thành bước ngoặt quan trọng trong hành trình điện hóa của liên doanh Hyundai - BAIC tại thị trường ô tô lớn nhất thế giới.
Xe van điện Kia thiết lập Kỷ lục Guinness đi gần 700 km với một lần sạc và chở tối đa

Xe van điện Kia thiết lập Kỷ lục Guinness đi gần 700 km với một lần sạc và chở tối đa

Kia PV5 Cargo vừa lập Kỷ lục Guinness mới khi di chuyển hơn 693 km chỉ với một lần sạc, ngay cả khi mang tải trọng tối đa, qua đó khẳng định năng lực của xe van điện thế hệ mới.
Toyota Corolla Concept chính thức lộ diện với vẻ đẹp táo bạo khác hẳn thế hệ hiện tại

Toyota Corolla Concept chính thức lộ diện với vẻ đẹp táo bạo khác hẳn thế hệ hiện tại

Toyota đã gây chú ý tại Japan Mobility Show 2025 khi trình làng bản Corolla Concept hoàn toàn mới, mang đến diện mạo táo bạo và định hướng thiết kế tương lai cho mẫu xe bán chạy nhất thế giới.

Cùng chuyên mục

MPV Nissan Elgrand trở lại với thế hệ thứ tư mang diện mạo táo bạo, trang bị sang trọng

MPV Nissan Elgrand trở lại với thế hệ thứ tư mang diện mạo táo bạo, trang bị sang trọng

Sau hơn một thập kỷ im hơi lặng tiếng, Nissan Elgrand thế hệ thứ tư chính thức trở lại với diện mạo hiện đại, công nghệ tiên tiến và khoang nội thất sang trọng tại Japan Mobility Show 2025.
Honda ra mắt bộ đôi SH, Air Blade và LEAD 2026: Thiết kế mới, nhiều trang bị đáng chú ý

Honda ra mắt bộ đôi SH, Air Blade và LEAD 2026: Thiết kế mới, nhiều trang bị đáng chú ý

Honda Việt Nam vừa đồng loạt giới thiệu hai mẫu xe tay ga chủ lực là SH 2026 và Air Blade 2026, với những thay đổi nhẹ về thiết kế, tiện ích cùng mức giá cao hơn so với bản tiền nhiệm.
Ra mắt phim cách nhiệt Hi-Kool Super Beyond Ceramic

Ra mắt phim cách nhiệt Hi-Kool Super Beyond Ceramic

Phim cách nhiệt Hi-Kool Super Beyond Ceramic vừa được giới thiệu Việt Nam với cam kết triệt tiêu tới 99% tia tử ngoại.
Lốp xe hơi - nỗi đau xa xỉ hay khoản đầu tư xịn?

Lốp xe hơi - nỗi đau xa xỉ hay khoản đầu tư xịn?

Phần lớn tài xế đều ý thức được vai trò của lốp đối với an toàn, nhưng khi đến lúc phải thay, không ít người vẫn cân đo giữa chi phí và sự an tâm.
SUV điện Hyundai EO chính thức được chào bán ở Trung Quốc, giá từ 443 triệu đồng

SUV điện Hyundai EO chính thức được chào bán ở Trung Quốc, giá từ 443 triệu đồng

Mẫu SUV điện Hyundai EO hoàn toàn mới hứa hẹn trở thành bước ngoặt quan trọng trong hành trình điện hóa của liên doanh Hyundai - BAIC tại thị trường ô tô lớn nhất thế giới.
Xe van điện Kia thiết lập Kỷ lục Guinness đi gần 700 km với một lần sạc và chở tối đa

Xe van điện Kia thiết lập Kỷ lục Guinness đi gần 700 km với một lần sạc và chở tối đa

Kia PV5 Cargo vừa lập Kỷ lục Guinness mới khi di chuyển hơn 693 km chỉ với một lần sạc, ngay cả khi mang tải trọng tối đa, qua đó khẳng định năng lực của xe van điện thế hệ mới.
Bí quyết sinh lời siêu hời từ tận dụng các công cụ tài chính của VPBank

Bí quyết sinh lời siêu hời từ tận dụng các công cụ tài chính của VPBank

Không cần phải là chuyên gia tài chính, chỉ cần hiểu rõ nhu cầu, tận dụng đúng công cụ và kiên trì, bạn hoàn toàn có thể biến tiền nhàn rỗi thành dòng tiền sinh lời mỗi ngày. Bộ đôi Super Sinh Lời Premier và Super Thịnh Vượng của VPBank chính là lời giải cho bài toán tài chính cá nhân hiện đại – nơi mà “tiền làm việc” thay bạn, mỗi ngày.
Maserati ra mắt bộ đôi xe điện Folgore tại Việt Nam

Maserati ra mắt bộ đôi xe điện Folgore tại Việt Nam

Maserati Việt Nam giới thiệu hai mẫu xe điện Grecale Folgore và GranCabrio Folgore, giá từ 5,495 đến 13,314 tỷ đồng, mở đầu chiến lược điện hóa thương hiệu Ý.
Volkswagen Golf ra mắt Việt Nam với 6 phiên bản, giá từ 798 triệu đồng

Volkswagen Golf ra mắt Việt Nam với 6 phiên bản, giá từ 798 triệu đồng

Volkswagen Golf chính thức ra mắt tại Việt Nam với 6 phiên bản nhập khẩu từ Đức, giá từ 798 triệu đến 1,898 tỷ đồng, hướng tới nhiều nhóm khách hàng khác nhau.
Honda ra mắt loạt xe điện mang triết lý tối giản tại Japan Mobility Show 2025

Honda ra mắt loạt xe điện mang triết lý tối giản tại Japan Mobility Show 2025

Tại Japan Mobility Show 2025, Honda ra mắt bộ đôi xe điện 0 α và Super-ONE, công bố triết lý “Mỏng, Nhẹ, Tinh tế” cùng tham vọng phát triển tên lửa tái sử dụng.
Phiên bản di động