Tăng hàng trăm triệu đồng

Mặc dù mới chỉ là đề xuất gửi lên Chính phủ và Quốc hội, nhưng ý kiến của Bộ Công thương về việc áp dụng thuế suất thuế TTĐB và phí trước bạ đối của xe bán tải tương đương mức thuế áp dụng cho xe du lịch dưới 9 chỗ đã khiến thị trường rất xáo động.

Việc tăng thuế, phí sẽ khiến giá xe bán tải đội lên hàng trăm triệu đồng

Nếu việc áp dụng thu thuế, phí của xe bán tải tương đương với xe du lịch dưới 9 chỗ trở thành hiện thực, người tiêu dùng sẽ bỏ thêm một số tiền khá lớn để sở hữu xe bán tải. Mức thuế Tiêu thụ Đặc biệt (thuế TTĐB) hiện nay đối với xe bán tải đang là 15% được đề xuất tăng lên lên các mức 50% - 55% và 90% ngay trong năm 2017 này, tùy từng dung tích động cơ; riêng loại có dung tích từ 2.500cc - 3.000cc sẽ tăng lên mức 60% khi bước sang năm 2018 (các mức thu đối với các loại dung tích động cơ còn lại sẽ giữ nguyên).

Việc thay đổi này sẽ khiến số tiền bỏ ra để sở hữu một chiếc xe bán tải sẽ tăng lên hàng trăm triệu. Lấy ví dụ, một chiếc Chevrolet Colorado LT 2.5L hiện có giá bán lẻ công bố là 650 triệu đồng; theo tính toán sau khi thay đổi mức thuế TTĐB theo xe du lịch, chiếc xe bán tải này sẽ có giá bán lên tới gần 840 triệu đồng, cao hơn hiện nay gần 200 triệu đồng. Mức tăng này, nếu là các dòng xe có dung tích 3.2L như Ford Ranger hay Mazda BT-50 sẽ có mức tăng khủng khiếp hơn - lên tới hơn 400 triệu đồng - khi mà mức thuế TTĐB hiện tại đang từ 15% tăng lên đến 90%.

Đó là chưa kể việc tăng lệ phí trước bạ đối với xe bán tải, từ 2% lên 10 - 12% cũng sẽ góp phần không nhỏ làm chi phí sở hữu xe tăng lên rất nhiều.

Người tiêu dùng cuống cuồng

Ghi nhận tại một số đại lí của Ford Việt Nam và GM Việt Nam, gần đây lượng khách hàng quan tâm tới các mẫu xe bán tải tăng từ 10-20% so với thông thường, số lượng người tỏ ra quan tâm và tìm hiểu cặn kẽ đối với các mẫu xe này cũng nhiều hơn. Đáng chú ý, "tốc độ" các hợp đồng đặt cọc được hoàn thiện nhanh hơn hẳn thời gian trước; khá nhiều khách hàng tỏ ra sốt ruột khi tìm cách có thể "chốt giá" sớm.

Nhiều người đang có tâm lý mua xe bán tải để "chạy" thuế. Ảnh minh họa

Anh Phạn Mạnh Linh (Thanh Xuân, Hà Nội) cho biết đã quyết định hoàn tất ngay việc mua xe tại đại lí Chevrolet Thăng Long trong tháng 6 này, thay vì kế hoạch vào quý IV năm nay, bởi sợ sẽ mất thêm một số tiền nữa trong việc mua xe.

Trong khi đó, anh Dương Đăng Quang (Hai Bà Trưng - Hà Nội), người vừa quyết định sở hữu một chiếc Ford Ranger 4x2 AT, tiết lộ việc đưa ra quyết định mua xe khá chóng vánh bởi có quá nhiều thông tin chưa rõ ràng về việc tăng thuế/phí đối với dòng xe bán tải, trong khi thời điểm hiện tại có quá nhiều lợi thế khi mua xe; nhiều ưu đãi, chính sách rõ ràng, trong khi đợi chờ tới năm 2018 thì mức giảm thuế nhập khẩu 5% chưa chắc đã bù lại những phần thuế/phí khác có thể thay đổi.

Tăng thuế/phí có làm tăng đóng góp ngân sách?

Năm 2015, số lượng xe bán tải bán ra là 16.741 xe, năm 2016 đạt 23.099 xe, chiếm hơn 7,5% thị phần (chỉ xếp sau dòng sedan và SUV); 5 tháng đầu năm 2017 đạt gần 9.300 xe. Lí do chính của việc phân khúc xe bán tải tăng trưởng là do giá bán hợp lí (chủ yếu dao động trong khoảng 600-900 triệu đồng) và trang bị tiện nghi, khả năng đáp ứng nhiều nhu cầu sử dụng khác nhau... Chính vì vậy, đề xuất tăng thuế/phí của xe bán tải tương đương với dòng xe du lịch dưới 9 chỗ sẽ đánh mất đi lợi thế của dòng xe này, từ đó doanh số sẽ giảm, ảnh hưởng không nhỏ đến nguồn thu của Nhà nước.

Lãnh đạo một đại lí có kinh doanh xe bán tải cho biết việc tăng thuế/phí đối với dòng xe bán tải có thể mang lại cho ngân sách một nguồn thu trước mắt, nhưng về lâu dài, việc áp dụng các mức thuế/phí của xe du lịch sẽ khiến dòng xe bán tải mất đi lợi thế cạnh tranh; người tiêu dùng "ngoảnh mặt" với phân khúc này. Hệ quả là doanh số giảm dẫn đến việc kinh doanh không có lãi và chắc chắn các hãng phải cân nhắc lại việc đưa dòng xe này về Việt Nam do không có hiệu quả.

Việc tăng thuế xe bán tải về lâu về dài sẽ làm dòng xe này mất đi tính cạnh tranh sẵn có

Trong khi đó, nhiều ý kiến cho rằng việc tăng tăng thuế/phí đối với xe bán tải như một rào cản kỹ thuật để khiến các hãng sản xuất buộc phải lắp ráp dòng xe này trong nước. Tuy nhiên, hiện chưa có đánh giá nào cụ thể về việc các hãng sẽ phải xem xét việc tái khởi động các dây chuyền lắp ráp xe bán tải, khi mà hầu hết các hãng đã loại bỏ việc lắp ráp này từ trước năm 2010. Và một lí do nữa sẽ khiến các hãng chần chừ trong việc này khi mà việc xây dựng lại một dây chuyền sản xuất sẽ cần những khoản đầu tư rất lớn cho cơ sở vật chất và đào tạo con người, trong khi phân khúc xe bán tải ở Việt Nam không phải là lớn (doanh số phân khúc bán tải tại Việt Nam trong năm 2016 không bằng một tháng tại Thái Lan).

Với đề xuất của Bộ Công Thương trong việc áp dụng các mức thuế/phí đối với dòng xe bán tải cần cân nhắc đến bài toán lâu dài, tránh những biện pháp mang tính nhất thời gây ảnh hưởng không tốt đến thị trường tiêu dùng bởi dòng xe bán tải được đánh giá là khá phù hợp với nhu cầu sử dụng và phát triển kinh tế tại Việt Nam.

Hiện dòng xe bán tải đang được phân loại là vừa chở người, vừa chở hàng, nên có niên hạn 25 năm (theo TCVN 7271 và sửa đổi tại Quyết định 2431/2010/BKHCN). Chính vì vậy, giờ đây, nếu áp dụng mức thuế/phí như xe du lịch, chắc chắn cũng sẽ khiến Bộ Khoa học và Công nghệ phải xem xét lại định nghĩa phân loại dòng xe này để đảm bảo công bằng cũng như thống nhất việc phân loại xe cơ giới tại Việt Nam.

Cơ cấu tính giá xe bán tải hiện tại ở Việt Nam (chưa bao gồm các khoản chi phí liên quan đến vận chuyển trong nước, chi phí về quảng cáo, nhà xưởng và nhân sự, và cả lợi nhuận của nhà nhập khẩu/phân phối).

A: Giá nhập khẩu CIF (Cost: Giá xuất xưởng, Insurance: Bảo hiểm, Freight: Vận chuyển từ Thái Lan về Việt Nam).

B: Giá sau khi nộp thuế nhập khẩu = A + (Giá nhập khẩu x 5%)

C: Giá sau khi nộp thuế Tiêu thụ Đặc biệt = B + (Giá sau thuế nhập khẩu x 15%)

D: Giá sau khi nộp thuế Giá trị Gia tăng = C + (Giá sau thuế Tiêu thụ Đặc biệt x 10%)