 |
| Hình minh hoạt một chiếc xe ô tô với đèn phanh phía trước |
Đèn phanh từ lâu đã đóng vai trò quan trọng trong việc đảm bảo an toàn giao thông bằng cách giúp cảnh báo các tài xế di chuyển phía sau biết khi nào xe đang giảm tốc hoặc dừng lại. Theo thời gian, việc bắt buộc lắp đặt đèn phanh thứ ba ở vị trí cao tại nhiều quốc gia trên thế giới đã góp phần giảm thiểu các vụ va chạm từ phía sau và cứu sống nhiều người. Giờ đây, các nhà nghiên cứu đang xem xét rằng liệu bổ sung đèn phanh ở phía trước xe có thể mang lại lợi ích an toàn tương tự hay không.
Khái niệm đèn phanh phía trước không phải là điều hoàn toàn mới. Ý tưởng này nhằm cung cấp tín hiệu trực quan rõ ràng về hành động phanh của một chiếc xe cho những tài xế đi ngược chiều, từ đó giúp giảm nguy cơ hiểu nhầm tại các giao lộ hoặc trong tình huống vượt xe.
Một nhóm nghiên cứu tại Viện An toàn Phương tiện Giao thông của Đại học Công nghệ Graz (Graz University of Technology) ở Áo, phối hợp cùng Viện Tâm lý Giao thông và Pháp lý Bonn (BIRVp), đã thực hiện một nghiên cứu chuyên sâu để đánh giá tiềm năng của đề xuất này. Nghiên cứu được công bố trên tạp chí Vehicles trong nửa đầu năm 2025, tái hiện lại 200 vụ tai nạn giao thông tại giao lộ ở Áo bằng mô phỏng máy tính, dựa trên dữ liệu từ Cơ sở Dữ liệu Trung tâm về Nghiên cứu Tai nạn Giao thông (CEDATU).
Nhóm nghiên cứu đã mô phỏng tình huống có lắp đèn phanh phía trước, cụ thể là đèn màu xanh lục có thể nhìn thấy từ phía đối diện và cho phép các tài xế thời gian phản ứng nhanh hơn khi đèn này bật sáng. Kết quả cho thấy từ 7,5 đến 17% các vụ va chạm trong mô phỏng có thể đã được ngăn chặn hoàn toàn tùy thuộc vào thời gian phản ứng của tài xế. Ngoài ra, trong khoảng 25,5% trường hợp, sự hiện diện của đèn phanh phía trước cũng giúp giảm tốc độ va chạm, từ đó có thể làm giảm mức độ nghiêm trọng của chấn thương và thiệt hại phương tiện.
 |
| Trong các tình huống mô phỏng của Đại học Công nghệ Graz, đèn phanh phía trước giúp giảm đáng kể va chạm tại giao lộ |
Tuy nhiên những bài thử nghiệm mô phỏng cũng cho thấy trong khoảng một phần ba số vụ va chạm được tái hiện, đèn phanh phía trước sẽ không thể nhìn thấy do góc độ giữa các phương tiện. Vì vậy, các nhà nghiên cứu đề xuất nên tích hợp thêm đèn phanh ở hai bên thân xe để cải thiện khả năng quan sát trong nhiều loại tình huống hơn.
Khác với một số công nghệ an toàn trước đây như tấm cản xe cồng kềnh hoặc túi khí đời đầu, việc lắp đặt đèn phanh phía trước và bên hông xe khá dễ dàng. Các đèn này có chi phí thấp, không ảnh hưởng đến vẻ thẩm mỹ thiết kế ngoại thất và không đòi hỏi các hệ thống cảm biến hay tự động phức tạp.
Nghiên cứu cũng được củng cố bởi một thử nghiệm thực tế từng làm trước đó tại Slovakia, nơi hơn 3.000 xe được lắp đèn phanh phía trước trong thời gian từ 6 đến 11 tháng. Cho dù không ghi nhận dữ liệu về tai nạn, nhưng phần lớn người lái xe tham gia đều có phản hồi tích cực và 75% ủng hộ việc triển khai loại đèn này trên các mẫu xe mới.
Nhìn chung, những phát hiện này cho thấy đèn phanh phía trước và bên hông xe có thể là một giải pháp đơn giản, hiệu quả và tiết kiệm chi phí để nâng cao an toàn giao thông. Giải pháp này không chỉ có thể được thực hiện tại Châu Âu mà còn phù hợp với điều kiện tại Việt Nam, nơi giao thông đô thị dày đặc và hành vi lái xe thường khó dự đoán, khiến việc giao tiếp rõ ràng giữa các phương tiện trở nên đặc biệt quan trọng.
Duy Thành
Copy link
