Theo một khảo sát trên Cộng đồng Otofun từ sáng 30/12 với hơn một nghìn thành viên tham gia, có hơn 80% thành viên mong muốn tăng thời gian miễn đăng kiểm ô tô lần đầu lên trên hai năm kể từ năm sản xuất.
Khảo sát này dựa trên đề xuất của Cục Đăng kiểm Việt Nam gửi Bộ Giao thông Vận tải ngày 28/12, về việc miễn đăng kiểm ô tô lần đầu cho xe sản xuất, lắp ráp, nhập khẩu mới. Theo đó, Cục Đăng kiểm đề nghị thời gian miễn là một năm, tính từ năm sản xuất.
Đề xuất này của Cục Đăng kiểm dựa trên kết quả nghiên cứu trong 6 tháng (từ tháng 6 đến tháng 11/2022), trên cơ sở số lượng các xe mới sản xuất lắp ráp, nhập khẩu được chứng nhận tại Việt Nam. Nghiên cứu cho thấy tỷ lệ không đạt cần phải bảo dưỡng, sửa chữa để kiểm định lại đối với nhóm xe này rất thấp, chỉ từ 0,17 đến 0,31%.
Ngoài việc tham gia khảo sát, rất nhiều OFer (cách gọi thành viên của OTOFUN), cho rằng việc đăng kiểm ô tô lần đầu gây lãng phí thời gian, tiền bạc và không cần thiết. Lý do các hư hỏng, lỗi trên xe mới rất hiếm gặp. Bên cạnh đó, xe mới ra thị trường vẫn còn có bảo hành của các hãng xe và thời gian này vượt xa thời gian đăng kiểm lần đầu hiện nay (30 tháng).
Không chỉ có các thành viên đáng sống tại Việt Nam, các thành viên sống ở nước ngoài cũng chia sẻ về thời hạn, cách thức tiến hành đăng kiểm tại nhiều quốc gia như Mỹ, Úc, Anh hay Trung Quốc v.v..
Mỹ, Canada và Úc nhiều nơi không đăng kiểm, trừ khi bán
Tại Mỹ, các xe khi mới mua không phải thực hiện đăng kiểm lần đầu (mang xe tới các trung tâm đăng kiểm để kiểm định như ở Việt Nam) mà chỉ thông qua các đại lý bán xe gửi giấy tờ đăng ký với cơ quan quản lý có tên DMV (Department of Motor Vehicles), một nơi quản lý đăng ký phương tiện cơ giới.
Sau đó, mỗi bang lại có những quy định riêng biệt liên quan việc kiểm tra các xe. Có bang kiểm định cả về mặt an toàn, có bang lại chỉ kiểm tra chất lượng khí thải của xe. Thời gian khác nhau tuỳ từng bang, nhưng điểm chung là có thể thực hiện tại các cây xăng, các ga-ra, miễn là cơ sở đủ điều kiện kiểm tra.
Thành viên group cộng đồng Otofun là Nguyễn Quang Hùng đang sống tại bang Texas, cho biết phương tiện phải đăng kiểm lần đầu sau hai năm (cho xe mới), sau đó định kỳ mỗi năm một lần. "Khi mua xe tại Texas, các dealer (đại lý bán xe) sẽ gửi đầy đủ giầy tờ cần thiết qua DMV (Department of Motor Vehicles), nơi quản lý đăng ký phương tiện cơ giới", anh Hùng nói.
"Khi chủ phương tiện lấy xe, họ sẽ được nhận biển số, kèm theo giấy chứng nhận trong vòng hai năm về địa chỉ nhà. Sau đó, khi gần hết hai năm, dealer sẽ chủ động nhắc chủ xe đi đăng kiểm tại cơ sở gần nhất".
Một thành viên khác, anh John Nguyễn cho biết thời gian kiểm tra khí thải mất chừng 10 phút, chi phí 20 USD mỗi lần. Đây là điều kiện bắt buộc để đi đóng phí lưu hành xe hằng năm.
Các bang tại Mỹ miễn đăng kiểm lần đầu ít nhất hai năm |
Anh Tom Nguyễn sống tại bang Virginia lại cho biết thời hạn miễn đăng kiểm lần đầu tại bang này đối với cả xe mới và xe cũ đều là hai năm. Mọi thủ tục đều do dealer thực hiện, chủ xe chỉ cần nhận xe và không phải mang xe đến làm đăng kiểm lần đầu.
Là một chủ xe tại bang California, anh Thong Le tiết lộ thời hạn miễn đăng kiểm cho xe mới lên tới 5 năm. Sau thời hạn trên chủ xe sẽ mang xe đến các cơ sở tư nhân để kiểm tra định kỳ hai năm một lần. Có điều, bang California chỉ kiểm tra khí thải (smog check) chứ không kiểm tra các hạng mục an toàn.
Theo nick Vinh Tran, riêng bang Massachusetts Mỹ có quy định phải đăng kiểm mỗi năm một lần với chi phí 35 USD (khoảng 800.000 đồng). Tại bang New Jersey, phương tiện phải thực hiện đăng kiểm hai năm một lần. Bang Maryland lại chỉ kiểm tra khí thải theo mỗi ba năm và việc kiểm tra an toàn chỉ phải thực hiện khi bán lại xe.
Những OFers sống tại Úc chia sẻ rằng, ở xứ sở chuột túi, chủ phương tiện thậm chí còn không cần đi đăng kiểm. Nhưng chủ xe cần phải tự có ý thức bảo dưỡng sửa chữa, đảm bảo xe vận hành an toàn. Riêng bang New South Wales, anh Ronald Smith cho biết: "Bang này miễn đăng kiểm ô tô lần đầu trong 5 năm, tới năm thứ sáu chủ xe tự tới garage đăng kiểm và sửa chữa nếu hư hỏng nặng. Chính phủ không thực hiện việc này".
Thành viên Bich Hai Tran bổ sung ở bang Victoria không có đăng kiểm an toàn hay khí thải gì cả, xe mình cứ lo chăm sóc đàng hoàng cho khỏi hư, nhưng khi nào bán cần đem qua chỗ sửa xe, để họ kiểm tra và cấp cho chứng nhận an toàn.
Úc, Canada miễn đăng kiểm cho các phương tiện |
Chính phủ Canada cũng áp dụng chính sách miễn đăng kiểm trên cả nước. Thậm chí, thành viên Cuong On cho biết tại bang Ontario, xe mới không cần đăng kiểm, tuy nhiên khi cần bán xe cũ sẽ phải mang xe đi kểm tra tình trạng. "Nó không có gọi là đăng kiểm mà là kiểm tra an toàn để người mua yên tâm", anh Cuong On nói. " Việc kiểm tra gồm tay lái, vỏ xe, đèn xe, cần gạt nước, thắng xe v.v.. xem có hoạt động tốt không. Còn nếu không bán xe thì cứ chạy đến bỏ xe".
Anh cũng thêm rằng nhà nước không cấp chứng nhận an toàn mà cấp phép cho các ga-ra đủ năng lực thực hiện việc này.
Châu Âu và châu Á nhiều nước bỏ đăng kiểm lần đầu
Tại châu Âu nói chung, cơ quan quản lý các nước yêu cầu xe thương mại hạng nhẹ (nhỏ hơn hoặc bằng 3,5 tấn) và ô tô cá nhân (nhỏ hơn 8 chỗ) lần đăng kiểm đầu tiên trong khoảng 3-4 năm, sau đó đăng kiểm định kỳ mỗi hai năm. Những loại phương tiện như xe buýt, xe tải, taxi, xe cứu thương... được kiểm tra hằng năm.
Tại Cộng hoà Séc, thời gian miễn đăng kiểm ô tô lần đầu là 4 năm, sau đó kiểm tra định kỳ mỗi hai năm. Ở Kazakhstan, người mua xe mới sau 7 năm sẽ phải tiến hành kiểm định mỗi năm một lần.
Thành viên Ton Tich Thuan từ Ba Lan cho biết: Xe xuất xưởng ba năm đăng kiểm lần đầu, lần tiếp theo sau hai năm, sau đó mỗi năm một lần. Tại nơi đăng kiểm, các hạng mục kiểm tra gồm phanh (cả tình trạng lốp), giảm xóc, đèn, khí thải… Xe sau khi đâm đụng mà tiền hoá đơn sửa trên 700 USD cũng phải đăng kiểm lại.
"Xe trên 30 năm tính vào dạng xe cổ. Biển vàng (khác biển trắng thông thường) không phải đăng kiểm nhưng bị hạn chế lưu thông trên đường", anh Ton Tich Thuan nói.
Các quốc gia châu Á, thời gian miễn đăng kiểm lần đầu đối với phương tiện tại Thái Lan là 7 năm, Hàn Quốc 4 năm. Tại Trung Quốc, xe cá nhân mới mua 6 năm đầu không cần kiểm tra, từ sau đó trở đi phải định kỳ 6 tháng.
Riêng Nhật Bản, yêu cầu đăng kiểm nghiêm ngặt hơn rất nhiều nhưng được miễn đăng kiểm lần đầu 3 năm. Nếu không qua đăng kiểm, phương tiện đó sẽ được dán tem đỏ với chữ màu vàng kèm ngày được xác định không phù hợp tham gia giao thông.
Tuy nhiên, tại Nhật Bản, chủ xe được cho phép lắp thêm đồ nhưng phải đảm bảo không làm tăng kích thước và tuyệt đối không thay đổi vị trí các chi tiết. Cụ thể, nếu lắp thêm cánh gió thì không được rộng hơn chiều ngang đuôi và phải gắn chắc vào nắp cốp. Ống xả không được nhô ra khỏi thân xe.
Tùng Thiện