![]() |
Matt Stutzman là một gương mặt đặc biệt khi trở thành tay đua drag không tay |
Lái một chiếc xe đua hiệu suất cao ở tốc độ 200 dặm/h (322 km/h) đã là thử thách căng thẳng đối với ngay cả những tay lái khỏe mạnh, dày dạn kinh nghiệm. Tốc độ nghẹt thở, sự phản xạ trong tích tắc và độ chính xác tuyệt đối là những điều không cho phép bất kỳ sai sót nào. Với một người không có tay, điều đó dường như là bất khả thi. Thế nhưng với Matt Stutzman, “bất khả thi” chưa bao giờ xuất hiện trong bộ từ điển của anh.
Matt Stutzman sinh năm 1982 tại Kansas City, bang Kansas, Mỹ trong tình trạng bẩm sinh không có tay. Anh được nhận nuôi từ khi còn là trẻ sơ sinh và lớn lên tại Fairfield, Iowa. Kể từ nhỏ, anh đã học cách thích nghi, dùng đôi chân của mình để làm những việc mà hầu hết mọi người dùng tay. Từ việc ăn uống, viết lách cho đến sửa chữa đồ vật, đôi chân của Stutzman đã dần trở thành một công cụ chính xác và mạnh mẽ. Theo thời gian, những kỹ năng này trở thành phản xạ tự nhiên, đồng thời rèn luyện tư duy và khả năng giải quyết vấn đề để làm nền tảng cho sự nghiệp phi thường về sau.
Trước khi bắt đầu sự nghiệp với những chiếc xe đua drag, bắn cung chính là sân khấu làm nên tên tuổi của Stutzman. Năm 2010, anh quyết định tự học bắn cung chỉ với đôi chân, cằm và phần thân người. Cách tiếp cận đặc biệt này không chỉ hiệu quả mà còn đưa anh đến sự công nhận quốc tế, và được giới truyền thông đặt biệt danh “Cung thủ Không tay”. Chỉ hai năm sau, Stutzman đã giành huy chương bạc tại Thế vận hội Paralympic London 2012. Tua nhanh thêm 12 năm nữa, anh có dịp trở lại đấu trường Paralympic tại Paris và xuất sắc giành huy chương vàng. Trên hành trình này, anh còn lập Kỷ lục Guinness cho phát bắn cung chính xác xa nhất thế giới: 310 mét.
![]() |
Trước khi đến với đua drag, Matt Stutzman là vận động viên bắn cung giành huy chương Paralympic |
Nhưng như Stutzman chia sẻ trong một bài phỏng vấn với DragCoverage, trong khi bộ môn bắn cung mang đến danh tiếng, niềm tự hào và cảm giác thành tựu, một giấc mơ khác luôn âm thầm tồn tại trong anh. “Tôi luôn muốn đua xe. Tôi yêu nó từ khi còn nhỏ,” Stutzman nói. Niềm đam mê ấy được khơi dậy một cách bất ngờ khi một người đàn ông đề nghị tặng anh một chiếc mô tô nếu anh có thể sửa được nó. Kết quả là không chỉ sửa xong khối động cơ, anh còn tìm ra cách lái mô tô mà không cần tay. “Lần đầu tiên trong đời, tôi không cảm thấy bị phân biệt khuôn mẫu,” anh nhớ lại. “Với xe cộ, việc tôi không có tay chẳng quan trọng. Điều đó cuốn hút tôi”.
Ngay cả khi sự nghiệp bắn cung đạt đỉnh cao thế giới, Stutzman chưa bao giờ thôi nghĩ đến đua xe. Nhưng đua xe chuyên nghiệp không hề rẻ. “Bắn cung rẻ hơn nhiều so với đua xe,” anh cười chia sẻ với DragCoverage. “Tôi đã mất 13 năm tiết kiệm để chế tạo chiếc xe mình mơ ước”. Cuối cùng, những năm tháng kiên nhẫn ấy đã được đền đáp khi chiếc xe đua drag tùy chỉnh hoàn thiện.
![]() |
Matt Stutzman có thể dùng đôi chân với mọi việc, bao gồm lắp ráp chiếc xe đua của chính mình |
Cỗ máy ấy là tuyên ngôn của cả kỹ thuật lẫn ý chí con người. Được chế tạo trên khung gầm Tim McAmis và trang bị động cơ Alan Johnson Hemi, nó có thể hoàn thành quãng đường 1/8 dặm (201 mét) trong thời gian chỉ hơn 4 giây ở chế độ thi đấu bracket, và nếu tinh chỉnh tối đa, có thể đạt mốc 3 giây. Xe sử dụng bộ lốp khổng lồ 36 inch, mang đến khả năng tăng tốc thẳng cực nhanh, đặc trưng của bộ môn đua drag chuyên nghiệp tại Mỹ.
Điều ấn tượng là chính Stutzman tự tay… hay đúng hơn là “tự chân” lắp ráp chiếc xe. “Hầu như con ốc hay bu lông nào trên xe này tôi cũng chạm vào bằng chân,” anh nói vui. Sự thay đổi duy nhất để phù hợp với cách lái của anh là rút ngắn trục lái 30 cm và đưa cần số lên phía trước. Những thay đổi này có thể đảo ngược trong 15 phút, đồng nghĩa là chiếc xe vẫn là một mẫu đua drag tiêu chuẩn.
![]() |
Matt Stutzman đã mất cả một quãng thời gian rất dài để tạo nên chiếc xe đua drag trong mơ |
Tất nhiên, chuẩn bị xe xong mới chỉ là bước đầu mà thôi. Để được thi đấu giải đua drag NHRA, anh đã phải trải qua quy trình cấp phép kéo dài hơn một năm. “NHRA không cho tôi bất kỳ đặc quyền nào,” Stutzman nói. Khi thi đấu, anh sử dụng đôi găng bảo hộ chống cháy 21 lớp dành cho chân, tự có thể ra vào xe trong vòng chưa đến 20 giây và điều khiển mọi thứ, bao gồm cả bung dù phanh, từ vô lăng MPI tùy chỉnh riêng. Hơn nữa, anh cũng tự mặc đồ bảo hộ. “Tôi không đi đường tắt. Không có ưu tiên đặc biệt gì cả. Tôi muốn chứng minh cho bản thân và mọi người thấy rằng tôi thuộc về nơi này,” anh chia sẻ.
Hồi đầu tháng 8 năm nay, Stutzman đã chinh phục thành công cột mốc 200 dặm/h (322 km/h) tại sự kiện thi đấu ở Brainerd, Minnesota, một thành tựu mà ít tay đua nào đạt được, và giờ đây đặt mục tiêu táo bạo hơn: cán mốc 300 dặm/h (483 km/h). “Tôi muốn biết cảm giác 300 dặm/h như thế nào,” anh nói. Cho dù khao khát tốc độ, nhưng Stutzman khẳng định an toàn vẫn là ưu tiên hàng đầu. “Tôi quan tâm đến sự an toàn và những người ở bên cạnh mình. Tôi không muốn ai nghĩ rằng tôi đang mạo hiểm”.
![]() |
Matt Stutzman mong muốn chinh phục các cột mốc tốc độ trong bộ môn đua drag |
Với Stutzman, thử thách thể chất chỉ là một nửa câu chuyện. Sức mạnh tinh thần, sự kiên trì, nhẫn nại và khả năng thích nghi mới là điều cốt lõi. “Thật đáng kinh ngạc khi con người có thể mạnh mẽ đến mức nào về tinh thần khi họ có ước mơ và mục tiêu,” anh chia sẻ với DragCoverage. Chính sức mạnh ấy đã đưa anh từ một cậu bé tập ăn bằng chân trở thành nhà vô địch Paralympic, và hiện giờ là tay đua drag cạnh tranh ngang hàng với những người giỏi nhất.
Vượt xa những tấm huy chương hay sức mạnh động cơ, hành trình của Stutzman là minh chứng rằng giới hạn chỉ tồn tại khi ta chấp nhận chúng. “Tôi may mắn được sống với ước mơ của mình, đại diện cho những điều lớn hơn bản thân, và cho thế giới thấy rằng dù bạn có khuyết tật, điều đó không nên ngăn cản bạn làm điều mình muốn,” anh nói.
Video Matt Stutzman đua drag bằng đôi chân
Ở đâu đó trên khán đài, một đứa trẻ từng bị bảo rằng mình “không đủ khả năng” có thể sẽ nhìn Stutzman lao vun vút trên đường đua và nhận ra rằng mọi rào cản đều có thể vượt qua. Sự hiện diện của anh trên đường đua truyền đi một thông điệp còn vang dội hơn cả tiếng gầm động cơ: nếu bạn thật sự muốn điều gì đó, hãy tự xông lên và đoạt lấy nó.
Matt Stutzman đã chứng minh rằng trong đua xe cũng như trong cuộc sống, kỹ năng, sự quyết tâm và trái tim quan trọng hơn bất cứ điều gì khác. Khi anh nhấn ga, anh không chỉ lái xe mà còn đang vượt qua mọi kỳ vọng mà thế giới từng áp đặt, lao đến đích với đôi chân, không viện cớ và tuyệt đối không giới hạn.
Duy Thành