Hai chiếc xe bay eVTOL Xpeng va chạm khi diễn tập triển lãm hàng không ở Trung Quốc

Hình ảnh hiện trường nơi hai chiếc xe bay eVTOL Xpeng va chạm

Xpeng Aeroht, đơn vị nghiên cứu và phát triển xe bay của hãng xe điện Trung Quốc Xpeng, đã gặp sự cố va chạm trên không giữa hai phương tiện bay cất hạ cánh thẳng đứng chạy điện (eVTOL) trong buổi tổng duyệt cho Triển lãm Hàng không Trường Xuân 2025 tại tỉnh Cát Lâm vào ngày 16/9. Theo trang tin địa phương Guancha, ít nhất một hành khách đã được đưa đến bệnh viện với thương tích không nguy hiểm đến tính mạng.

Sự cố đã xảy ra khi hai chiếc eVTOL đang tham gia bay đội hình. Sau đó, Xpeng Aeroht xác nhận nguyên nhân là do khoảng cách giữa các máy bay không đủ an toàn. Một chiếc đã hạ cánh bình thường, trong khi chiếc còn lại bị hư hỏng nặng và bốc cháy sau khi rơi. Lực lượng chức năng tại hiện trường đã nhanh chóng khống chế tình hình, và không có khán giả nào bị thương do triển lãm chưa chính thức khai mạc. Nguyên nhân cụ thể của vụ việc hiện vẫn đang được điều tra.

Các mẫu eVTOL của Xpeng được thiết kế để hoạt động ở cả chế độ tự động và thủ công, với những rủi ro có thể đến từ lỗi thiết bị, sai sót trong lập trình lộ trình, hoặc lỗi vận hành của con người. Giới quan sát nhận định vụ va chạm này nhấn mạnh sự phức tạp của hoạt động hàng không tầm thấp và tầm quan trọng của việc xây dựng các tiêu chuẩn an toàn chặt chẽ.

Vụ va chạm đã khiến ít nhất một hành khách bị thương và phải đưa vào bệnh viện

Được thành lập từ năm 2013 và chính thức trở thành công ty con vào năm 2020, Xpeng Aeroht tập trung phát triển các dòng xe bay eVTOL, máy bay cánh quạt nghiêng và hệ thống xe bay mô-đun. Công ty từng gây chú ý với mẫu “tàu mẹ” sáu bánh Land Aircraft Carrier (LAC), có khả năng chứa và sạc lại chiếc eVTOL gấp gọn sáu cánh quạt. Vào tháng 9/2025, LAC đã nhận được giấy phép bay đặc biệt tại UAE, nhờ đó củng cố tham vọng mở rộng quốc tế.

Xpeng Aeroht cho biết đã nhận hơn 2.000 đơn đặt hàng cho LAC và eVTOL đi kèm, mỗi chiếc có giá khoảng 2 triệu nhân dân tệ (tương đương 7,42 tỷ đồng). Việc sản xuất dự kiến sẽ bắt đầu từ năm 2026 tại nhà máy rộng 180.000 m² ở Quảng Châu, với công suất tối đa 10.000 đơn vị mỗi năm. Bản thân chiếc eVTOL có thể thực hiện 5–6 chuyến bay sau mỗi lần sạc đầy, đạt độ cao 300–500 mét, và sở hữu buồng lái toàn cảnh cùng cơ chế điều khiển bằng một cần gạt duy nhất.

Bất chấp sự cố lần này, Xpeng Aeroht vẫn theo đuổi mục tiêu thương mại hóa xe bay. Nhà sáng lập kiêm Chủ tịch Triệu Đức Lực từng khẳng định công ty sẽ đưa các mẫu xe bay mô-đun đến tay khách hàng vào năm 2026, với cam kết giữ mức giá trần khoảng 2 triệu nhân dân tệ.

Hình ảnh mẫu xe bay Xpeng X1 trưng bày tại trụ sở Quảng Châu

Những năm gần dây, thị trường eVTOL ở Trung Quốc đang trong giai đoạn phát triển mạnh nhờ được hỗ trợ bởi chính sách “kinh tế tầm thấp” (low-altitude economy – LAE) của chính phủ và các địa phương. Ví dụ, công ty EHang đã nhận được giấy chứng nhận sản xuất cho mẫu EH216-S, mẫu máy bay chở người không người lái, từ Cục Hàng không Dân dụng Trung Quốc (CAAC). Năm 2024, doanh thu của ngành eVTOL tại Trung Quốc tăng khoảng 77,3% so với năm trước, đạt 980 triệu nhân dân tệ (khoảng 3.638 tỷ đồng). Dự báo cho thấy quy mô thị trường có thể sẽ đạt khoảng 9,5 tỷ nhân dân tệ vào năm 2026.

Các công ty hàng không như AutoFlight cũng đang mở rộng sản xuất, xây nhà máy mới đáp ứng nhu cầu nội địa cho cả vận chuyển hành khách lẫn hàng hóa, và cho cả phục vụ trong các ứng dụng khẩn cấp, cảnh quan và du lịch. Hơn nữa, sự hợp tác giữa các doanh nghiệp, bao gồm với các hãng sản xuất pin, nhà máy ô tô, nhằm cải thiện công nghệ pin, hệ thống kiểm soát bay, và đạt các chứng nhận về khả năng bay, an toàn cũng là một phần quan trọng trong chuỗi phát triển.

Duy Thành