(OTOFUN) - Đúng như nhiều dự đoán, tới nay những chiếc xe Hybrid (kết hợp xăng-điện hoặc dầu-điện) đã không còn là thứ xa lạ đối với người tiêu dùng. Trong khi đó, tỉ lệ xe với hệ truyền động một phần hoặc toàn phần điện cũng dần tăng lên trên các cung đường toàn thế giới. Bản thân mỗi danh mục sản phẩm của hãng cũng đều có biến thể “lai”.
Cơ cấu theo dõi trạng thái vận hành của hệ truyền động Hybrid trên xe ô tô hiện đại.
Nhìn ở phương diện rộng hơn, nhiều thành phố trên thế giới hiện cũng đã triển khai hạ tầng và dịch vụ liên quan tới xe điện. Ngay từ năm 2007, New York đã bắt đầu việc chuyển đổi toàn bộ các loại taxi sang sử dụng xe HYBRID. Chỉ sau 1 năm, đã có 500 chiếc taxi loại mới được đưa vào vận hành.
Tuy nhiên, điều thú vị nhất lại nằm ở chỗ: trong tư duy tiêu dùng xe HYBRID luôn được xem như món thời thượng của tương lai, ít ai biết rằng dòng sản phẩm này cũng có “niên đại” lâu đời hơn 100 năm như anh em sử dụng nhiên liệu hoá thạch của nó vậy. Nói cách khác, thay vì được hiểu như một tiên phong, những chiếc xe như Toyota Prius thực tế là sự tái sinh đầy ấn tượng của trào lưu xăng-điện thì đúng hơn.
Toyota Prius được coi là chiếc xe khơi mào cuộc chơi HYBRID hiện đại.
Quay ngược chiều kim đồng hồ trở lại với thế kỷ 20, với bất kỳ người am hiểu xe nào, cái tên Porsche luôn có sức mạnh kì lạ. Và thực tế người sáng lập ra nó - Ferdinand Porsche - chính là “ông tổ” của dòng sản phẩm HYBRID. Với những bản vẽ đầu tay của mình, Porsche đã tạo ra chiếc xe xăng-điện với hệ dẫn động cầu trước đầu tiên trên thế giới.
Thực tế, sau một khoảng thời gian dài làm việc với Jakob Lohner tại Lohner Coach Factory (Vienna, Áo), kĩ năng cơ khí của Porsche đã giúp ông tạo ra được nhiều phát kiến mang tính đột phá trong ngành công nghiệp ô tô thời bấy giờ - trong đó bao gồm cả System Lohner-Porsche - chiếc xe điện thuần tuỳ sử dụng hệ dẫn động cầu trước. Đây cũng là mẫu xe đầu tiên có mô tơ đặt trực tiếp trên moay ơ bánh - một phát kiến của chính Porsche.
Ít ai biết rằng Ferdinand Porsche - người mà tên tuổi gắn liền với những chiếc xe thể thao mạnh mẽ
như 911 lại cũng chính là "ông tổ" của những mẫu HYBRID hiện đại.
Ngay sau đó, sau khi được trưng bày tại triển lãm xe Paris năm 1900, chiếc xe đã nhận được sự chú ý của công chúng - điều cũng đã mở ra cho chàng kĩ sư trẻ tuổi Ferdinand Porsche một con đường tương lai tươi sáng của ngành công nghiệp ô tô. Sau đó một năm, Porsche tiếp tục trình diễn phiên bản thứ hai với cùng kết cấu có tên gọi System Lohner-Porsche Mixte.
Sự khác biệt lớn nhất nằm ở chỗ Mixte đã được trang bị thêm động cơ đốt trong để sinh động năng cho máy phát, máy phát này sau đó sẽ sinh điện để nuôi mô tơ giúp xe chuyển động. Một cụm pin cũng được bổ sung thêm để đảm bảo độ ổn định của toàn hệ thống truyền động này. Nói cách khác, Ferdinand Porsche đã vô hình chung chế tạo ra chiếc xe HYBRID đầu tiên trong lịch sử ngành ô tô thế giới.
Lohner-Porsche Semper Vivus đời 1900 - chiếc xe HYBRID đầu tiên trên thế giới
với hệ truyền động 56 mã lực.
Kể từ thời điểm quan trọng ấy, thiết kế System Lohner-Porsche đã hiện diện trong hơn 300 loại xe khác nhau - kể cả xe buýt và xe cứu hoả. Thậm chí sau vụ ám sát châm ngòi Thế chiến thứ Nhất, thi hài Thái tử Áo Ferrdinand cũng được đưa đi trong lễ tang trên một chiếc xe Lohner do Porsche thiết kế. Cũng trong cùng giai đoạn này, một công ty sản xuất xe nhỏ khác của Bỉ là Pieper đã tiến hành thử nghiệm những thiết kế HYBRID đầu tiên dựa trên động cơ xăng cỡ nhỏ kết hợp với mô tơ điện (đặc dưới ghế ngồi người lái) cho tổng công suất chỉ 3,5 mã lực.
Một chiếc xe Lohner-Porsche với mô tơ điện đặt ở cả bốn bánh.
Trên chiếc xe này, mô tơ điện vừa đóng vai trò máy phát để sạc pin, vừa giúp cải thiện sức mạnh cho xe khi lên dốc hoặc tăng tốc. Dù rất tiềm năng, điều đáng tiếc là chỉ sau đó một năm, ông chủ của Pieper đã mất đi - đặt dấu chấm hết cho mọi kế hoạch sản xuất sản phẩm. Những bằng sáng chế thuộc sở hữu của Pieper sau đó đã được một công ty Bỉ khác là Auto-Mixte sử dụng và sản xuất một số dòng xe HYBRID thương mại trong giai đoạn từ 1906 đến 1912.
Gần ba năm sau, khi châu Âu ngập chìm trong khói lửa của cuộc Chiến tranh thế giới lần thứ Nhất, một công ty Mỹ có tên Woods Motor Vehicle đã bắt đầu thử sức với lĩnh vực xe HYBRID. Sản phẩm đầu tay của họ với tên gọi Dual Power được tung ra thị trường năm 1915. Chiếc xe này sử dụng mô tơ điện kết hợp với động cơ đốt trong bốn xy lanh cho mức tiêu thụ nhiên liệu khoảng 4,9 lít xăng/100km. Tới năm 1918, đã có khoảng hơn 600 chiếc Dual Power được xuất xưởng.
Một chiếc xe HYBRID Dual Power của Woods Motor ra đời năm 1917.
Có thể thấy rằng, tính hiệu quả cuả những chiếc xe ra đời từ hơn 1 thế kỷ trước đã trở thành động lực rất lớn cho các nhà sản xuất xe hiện đại thử sức với sân chơi HYBRID - một trong những yếu tố khiến dải sản phẩm này có những bước tiến nhanh chóng về mặt công nghệ trong thời gian qua - thậm chí vượt qua sự hình dung của mọi người.
Khoang động cơ của một chiếc Honda Accord Hybrid.
Tuy nhiên, sự phát triển của xe HYBRID bất ngờ chững lại khi những chiếc xe hơi sử dụng động cơ đốt trong chứng minh được tính thực dụng của mình. Sự diện diện của Ford Model T và hàng loạt các mẫu xe khác sau đó đã nhanh chóng nhấn chìm các giải pháp HYBRID đắt đỏ và đỏng đảnh. Phải tới giai đoạn thập niên 60 của thế kỷ trước, các kĩ sư của nhiều thương hiệu xe khác nhau mới bắt đầu quay lại với cuộc chơi xe HYBRID ngày nào.
Trong những bước tiến mới, nổi bật hơn cả là module hệ truyền động HYBRID mang tính ứng dụng thực tế cao do tiến sĩ Baruch Berman, tiến sĩ George H. Gelb và tiến sĩ Neal A. Richardson phát triển cho TRW Automotive. Về mặt kĩ thuật, công nghệ mới của họ sử dụng hộp số cơ điện cho hiệu năng vận hành tương tự như động cơ đốt trong nhưng với kích thước nhỏ gọn hơn. Thực tế, vô số những phát kiến từ dự án phát triển này đã và đang được các hãng xe triển khai trong những sản phẩm HYBRID của mình thời gian qua.
Bài viết về chiếc xe điện đầu tay của GM
đăng trên tạp chí Mechanix Illustrated số tháng 10 năm 1969.
Cũng trong giai đoạn này, GM đã tung ra GM 512 - một mẫu xe HYBRID phục vụ mục đích nghiên cứu. Hệ truyền động của xe kết hợp giữa mô tơ điện chạy bằng pin với động cơ đốt trong 2 xy lanh. Về phần mình, Daimler-Benz cũng có những thử nghiệm xe với hai thành phần sinh động năng tương tự - nhưng lại tạo ra thành quả là một chiếc xe … buýt kết hợp giữa điện và dầu diesel. Mang tên gọi Mercedes-Benz OE 302, chiếc xe ra đời từ năm 1969 này đã sở hữu kết cấu kĩ thuật HYBRID được ứng dụng cho tận tới ngày hôm nay với ba thành phần chủ chốt: một động cơ dầu dành cho xe du lịch đặt phía trước, một bộ mô tơ điện và máy phát ở phía sau, pin đặt giữa hai trục bánh.
Chiếc xe buýt HYBRID OE 302 đầu tiên đã
được Mercedes-Benz tung ra từ năm 1969.
Tới năm 1973, khi lệnh cấm vận dầu mỏ đối với các nước Ả rập được áp đặt, giá xăng trên toàn cầu đã vọt lên mức kỷ lục và trở thành động lực lớn cho các nhà sản xuất tính tới những giải pháp hệ truyền động hạn chế sử dụng các loại nhiên liệu hoá thạch - bao gồm cả HYBRID. Khi đó, Volkswagen đã mạnh dạn thử nghiệm các dòng xe buýt của riêng mình với kết cấu HYBRID cho phép chuyển đổi linh hoạt giữa động cơ đốt trong và mô tơ điện khi cần.
Kết cấu hệ truyền động HYBRID bên trong chiếc xe thể thao BMW i8.
Về phần mình, Mercedes-Benz, GM và Toyota tiếp tục đẩy mạnh nghiên cứu, tối ưu các giải pháp riêng thay vì đưa ra sản phẩm thương mại đại trà. Mỗi bên đều có những cách tiếp cận rất riêng và đều được phản ánh trên nhiều dòng sản phẩm hiện đại ngày nay. Trong đó có thể kể tới chiếc xe thể thao cỡ nhỏ sử dụng máy phát điện xăng cấp nguồn cho mô tơ điện để chuyển động của Toyota năm 1976, các dòng xe chạy điện thuần tuý của GM.
Về phần mình, Mercedes-Benz tuy vẫn đầu tư nghiên cứu công nghệ điện nhưng lại chuyển hướng kinh doanh khi nhận ra rằng các dòng xe máy dầu vẫn là thứ đem lại hiệu quả kinh tế tốt hơn - ít nhất là đối với thị trường châu Âu.
Kết cấu hệ truyền động HYBRID bên trong siêu xe LaFerrari.
Kể từ thời điểm trên, hàng loạt các thương hiệu xe lớn trên toàn cầu đều ít nhiều có những bước tiến riêng vào sân chơi HYBRID - bao gồm cả Audi với những chiếc xe ý tưởng Duo (một trong số các mẫu thậm chí đã được sản xuất tới 60 đơn vị vào năm 1997). Tuy nhiên, người tiêu dùng tại châu Âu vẫn khá bảo thủ đối với các giải pháp HYBRID do chi phí đắt đỏ và tính tin cậy chưa thực sự đủ tốt. Việc nhóm này gắn bó chặt chẽ với các giải pháp dầu diesel cũng đã khiến nhiều nhà sản xuất gặp khó trong quá trình phát triển sản phẩm. Tại Mỹ, cũng phải tới vài năm trở lại đây, cuộc chơi HYBRID mới thực sự bùng nổ và phát triển hết sức nhanh chóng.
Ngày nay, Porsche 918 Hybrid là mẫu siêu xe sử dụng hệ truyền động xăng-điện
đáng chú ý nhất của ngành công nghiệp ô tô Đức.
Tới nay, hầu như mọi thương hiệu xe có tiếng đều có sản phẩm HYBRID. Sự kết hợp của nhiên liệu và năng lượng điện cũng hiện diện ở mọi chủng loại xe, từ những chiếc xe gia đình cỡ nhỏ, bán tải cho tới siêu xe, xe siêu sang - mở ra một thời đại hoàng kim mới cho ngành công nghiệp ô tô, đánh dấu bước tiến lớn trong nỗ lực bảo vệ môi trường của loài người.
Copy link
